Overslaan naar hoofdinhoud

Wat zijn QR-codes en hoe werken ze?

Je hebt waarschijnlijk weleens QR-codes gezien. Ze zijn overal, van websites tot advertenties. Ze lijken een beetje op barcodes, maar in plaats van verticale strepen bestaan ze uit vierkante patronen. Nu steeds meer bedrijven ze gebruiken, worden ze steeds herkenbaarder en veel smartphones zijn nu voorzien van ingebouwde QR-lezers.

Maar wat zijn die zogenaamde QR-codes precies en hoe werken ze? Dit is alles wat je moet weten...

Definitie: Waar staat QR voor?

QR staat voor “Quick Response” (Snelle reactie).

Hoewel ze er misschien eenvoudig uitzien, zijn QR-codes in staat om veel gegevens op te slaan. Maar het maakt niet uit hoeveel ze bevatten, wanneer ze worden gescand, moet de QR-code de gebruiker in staat stellen om direct toegang te krijgen tot informatie. Vandaar dat het een Quick Response-code wordt genoemd.

Kaspersky Premium, Meer informatie

korte geschiedenis van de QR-code

Het eerste QR-codesysteem werd in 1994 uitgevonden door het Japanse bedrijf Denso Wave, een dochteronderneming van Toyota. Ze hadden een manier nodig om voertuigen en onderdelen tijdens de productie nauwkeurig te kunnen volgen. Om dit te bereiken hebben ze een soort barcode ontwikkeld die kanji, kana en alfanumerieke karakters kan coderen.

Meer dan de barcode

Gewone barcodes kunnen slechts in één richting worden gelezen: van boven naar beneden. Dat betekent dat ze slechts een kleine hoeveelheid informatie kunnen opslaan, meestal in een alfanumeriek formaat.

Maar een QR-code wordt in twee richtingen gelezen (vandaar dat het soms ook "tweedimensionale barcode" wordt genoemd): van boven naar beneden, en van rechts naar links. Hierdoor kan een grotere hoeveelheid gegevens worden opgeslagen.

Het ontwikkelingsteam achter de QR-code wilde de code gemakkelijk te scannen maken, zodat de medewerkers geen tijd verspillen aan het verkrijgen van de juiste hoek, en ze wilden een onderscheidend ontwerp hebben om het gemakkelijk te identificeren te maken. Dit bracht hen ertoe om de iconische vierkante vorm te kiezen die vandaag de dag nog steeds wordt gebruikt.

De ontwikkeling van de eerste QR-code nam meer dan een jaar in beslag. Hij was in staat om tot 7.000 cijfers plus kanji-karakters op te slaan, en hij kon tien keer sneller worden gelezen dan een normale barcode.

De QR-code wordt open source

Eenmaal vrijgegeven, werd de QR-code snel overgenomen door de auto-industrie. Dit was vooral belangrijk in die tijd, omdat veel consumenten in Japan meer transparantie eisten van grote bedrijven. Ze wilden precies weten waar hun producten vandaan kwamen, niet alleen auto's maar ook levensmiddelen, geneesmiddelen en andere producten. De QR-code werd daarom geleidelijk geïntegreerd in de hele productie-industrie.

Denso Wave was zo vriendelijk om hun QR-code openbaar te maken terwijl ze verklaarden dat ze hun octrooirechten niet zouden uitoefenen. Dit betekent dat iedereen zijn eigen QR-codes kan maken en gebruiken, zelfs vandaag de dag nog. In eerste instantie werd het idee echter maar langzaam opgepakt. Hoewel QR-codes zelf gemakkelijk te produceren waren, waren QR-lezers niet algemeen beschikbaar voor het publiek. Dat was tot...

2002: de eerste mobiele QR-lezers

In 2002 werden de eerste mobiele telefoons met ingebouwde QR-lezers op de markt gebracht in Japan. Dit leidde tot een toename van het aantal bedrijven dat gebruik maakte van QR-codes en de eerste consumentvriendelijke QR-codes begonnen te verschijnen.

Ondertussen bleef de technologie evolueren. In 2004 werd een micro QR-code gecreëerd en in 2008 werd de iQR-code - die rechthoekige modules had - vrijgegeven.

Ook kwam rond deze tijd de eerste iPhone op de markt, waardoor QR-lezers wereldwijd in handen kwamen van een groter aantal consumenten. Toen ze het potentieel van QR-codes voor sales en marketing inzagen, begonnen merken en organisaties hun eigen QR-codes te creëren.

De gouden eeuw van de QR-codes

In 2012, achttien jaar na zijn ontstaan, werd de QR-code bekroond met een Good Design Award voor industrieel ontwerp.

In die tijd had de QR-code zich over de hele wereld verspreid. Hij was overal te zien, van reclameborden tot tijdschriften tot folders, en ook op sommige vrij ongewone plaatsen.

Zelfs vandaag de dag, in 2020, blijft Denso Wave zijn oorspronkelijke ontwerp verbeteren. Hun moderne QR-codes hebben geïntegreerde oplossingen zoals traceerbaarheid, merkbescherming en anti-vervalsingsmaatregelen. Er zijn ook veel nieuwe toepassingen voor de QR-code, van het overmaken van betalingen tot het bepalen van de posities van objecten binnen Augmented Reality.

Hoe werken QR-codes?

De patronen binnen QR-codes staan voor binaire codes die kunnen worden geïnterpreteerd om de in de code opgeslagen gegevens te onthullen.

Een QR-lezer kan een standaard QR-code identificeren op basis van de drie grote vierkanten aan de buitenkant van de QR code. Zodra het deze drie vormen heeft geïdentificeerd, weet de lezer dat alles wat zich in het vierkant bevindt een QR-code is.

De QR-lezer analyseert vervolgens de QR-code door het geheel op te splitsen in een raster. Het kijkt naar de individuele rastervierkanten en kent aan elk daarvan een waarde toe op basis van het feit of deze zwart of wit is. Vervolgens groepeert hij rastervierkanten om grotere patronen te creëren.

QR-code op mobiel

Wat zijn de onderdelen van een QR-code?

Een standaard QR-code is identificeerbaar op basis van zes componenten:

Quiet zone (Stille zone)

Dit is de lege witte rand rond de buitenkant van een QR-code. Zonder deze grens zal een QR-lezer niet in staat zijn om te bepalen wat er wel en niet in de QR-code staat, door storing van buitenaf.

Zoekpatroon

QR-codes bevatten meestal drie zwarte vierkanten in de linkerbenedenhoek, de linkerbovenhoek en de rechterbovenhoek. Deze vierkanten vertellen een QR-lezer dat hij naar een QR-code kijkt en waar de buitenste grenzen van de code liggen.

Uitlijningspatroon

Dit is een ander, kleiner vierkant dat ergens in de buurt van de rechterbenedenhoek ligt en dat ervoor zorgt dat de QR-code nog steeds kan worden gelezen als deze scheef of onder een hoek staat.

Timingpatroon

Dit is een L-vormige lijn die tussen de drie vierkanten in het zoekpatroon loopt. Het timingpatroon helpt de lezer om individuele vierkanten binnen de hele code te identificeren en maakt het ook mogelijk om een beschadigde QR-code alsnog te lezen.

Versie-informatie

Dit is een klein veld met informatie in de buurt van de rechterbovenhoek van de zoekpatrooncel. Dit geeft aan welke versie van de QR-code wordt gelezen (zie "Wat zijn de vier versies van de QR-code?").

Datacellen

De rest van de QR-code communiceert de eigenlijke informatie, d.w.z. de URL, het telefoonnummer of het bericht dat het bevat.

Wat zijn de vier versies van de QR-code?

QR-codes kunnen voor veel verschillende doeleinden worden gebruikt, maar als het gaat om types zijn er vier algemeen geaccepteerde 'types'. De gebruikte versie bepaalt hoe de gegevens kunnen worden opgeslagen en wordt de "invoermodus" genoemd. Het kan zowel numeriek, alfanumeriek, binair of kanji zijn. Het type modus wordt gecommuniceerd via het versie-informatieveld in de QR-code.

Numerieke modus

Dit is voor de decimale cijfers 0 tot en met 9. Dit is de meest effectieve opslagmodus met maximaal 7.089 karakters.

Alfanumerieke modus

Dit is voor de decimale cijfers 0 tot en met 9, plus hoofdletters A tot en met Z, en de symbolen $, %, *, +, -, ., /, : en een spatie. Hiermee kunnen tot 4.296 karakters worden opgeslagen.

Byte-modus

Dit is voor karakters uit de ISO-8859-1 karakterset. Hiermee kunnen 2.953 karakters worden opgeslagen.

Kanji-modus

Dit is voor double-byte-karakters uit de Shift JIS-karakterset en wordt gebruikt voor het coderen van karakters in het Japans. Dit is de originele modus, voor het eerst ontwikkeld door Denso Wave. Sindsdien is dit echter het minst effectief geworden met slechts 1.817 karakters die beschikbaar zijn voor opslag.

Er is ook een tweede kanji-modus genaamd Extended Channel Interpretation (ECI) die de kanji-karakterset UTF-8 specificeert. Sommige nieuwere QR-codelezers zullen deze karakterset echter niet kunnen lezen.

Er zijn twee extra modi die variaties op de andere types zijn:

Structured Append-modus

Deze codeert gegevens over meerdere QR-codes, waardoor tot 16 QR-codes tegelijkertijd kunnen worden gelezen.

FNC1-modus

Hierdoor kan een QR-code functioneren als een GS1-barcode.

Kan een QR-code meerdere modi gebruiken?

Dat is mogelijk, zolang elke QR-code het juiste versie-informatieveld bevat.

betalen met QR-codes

Wat zijn de voordelen van QR-codes?

De QR-code is ontworpen om het ontwerp van een barcode te verbeteren.

 Hij kan meer informatie bevatten dan een barcode

Een barcode kan slechts één enkele reeks informatie bevatten in de vorm van een numerieke code. Dit maakt het nuttig in omgevingen zoals een winkel, omdat het snel en nauwkeurig een product kan identificeren dat een uniek nummer heeft. Maar het kan niet veel meer doen dan dat.

Een QR-code kan daarentegen veel meer en veel verschillende soorten informatie bevatten (zoals woorden en karakters). Hij doet dit allemaal binnen ongeveer dezelfde ruimte als een barcode en is net zo gemakkelijk te genereren en te printen.

Minder fouten

Heb je ooit een artikel naar de kassa gebracht en de barcode gescand, waarna de computer een compleet verkeerd artikel liet zien? Dit is zeldzaam maar het gebeurt wel, meestal omdat een barcode niet beschermd is tegen duplicatie. De hogere informatieopslagcapaciteit van een QR-code geeft echter ruimte voor het inbouwen van vangnetten.

Gemakkelijk te lezen

In tegenstelling tot barcodes, die speciale technologie vereisen voor het lezen en interpreteren, kunnen QR-codes worden gelezen en begrepen door smartphones en digitale camera's. Dit maakt ze veel nuttiger voor zaken als consumentgerichte marketingcampagnes.

Gemakkelijk te printen

Net als bij een barcode is bij een QR-code alleen zwart-witdruk vereist (hoewel elke kleur of zelfs meerdere kleuren kunnen worden gebruikt).

Veiliger

Het is mogelijk om de informatie te versleutelen in QR-codes, wat een extra niveau van bescherming biedt.

Wat zijn de verschillende soorten QR-codes?

Het is mogelijk om QR-codes te maken in veel verschillende vormen en stijlen, maar er zijn vijf typen die het meest voorkomen. Ze doen allemaal hetzelfde, ze zien er alleen iets anders uit.

QR-code

Dit is de originele versie van de QR-code die Denso Wave in de jaren negentig heeft ontwikkeld. Hij is gemakkelijk te herkennen aan de drie zoekpatronen in de linker benedenhoek, de linkerbovenhoek en de rechterbovenhoek.

Aztec-code

Hoewel hij lijkt op een QR-code, bevat de Aztec-code, ontwikkeld door Welch Allyn, slechts één zoekpatroon, precies in het midden.

Een Aztec-code die linkt naar kaspersky.com

MaxiCode

Dit type QR-code wordt gebruikt door de Amerikaanse postdienst. Hij is vergelijkbaar met de Aztec-code. Hij plaats het zoekpatroon ook in het midden, maar gebruikt een honingraatpatroon in plaats van vierkanten.

Een MaxiCode die linkt naar kaspersky.com

PDF417

De in 1991 door Ynjiun Wang van Symbol Technologies uitgevonden variant met de vreemde naam PDF417 dateert van drie jaar voor de QR-code. Hij lijkt veel op een mix tussen een QR-code en een barcode en is gemakkelijk te herkennen aan de rechthoekige vorm.

Een PDF417 die linkt naar kaspersky.com

Semaco

De Semacode is ontwikkeld door een softwarebedrijf met dezelfde naam en is een datamatrix die veel lijkt op een gewone QR-code, maar geen herkenbare zoekpatronen heeft.

Een Semacode die linkt naar kaspersky.com

Hoe scan ik een QR-code met mijn iPhone, iPad of Android toestel?

De meeste smartphones hebben ingebouwde QR-scanners. Sommige van de meest recente smartphones op de markt, zoals het nieuwste Google Pixel-toestel en iPhones, hebben QR-scanners in hun camera's ingebouwd.

hoe gebruik je QR-codes

Zelfs sommige tablets, zoals de Apple iPad, hebben QR-lezers in hun camera's ingebouwd.

Voor sommige oudere apparaten heb je misschien een speciale app nodig om QR-codes te lezen, maar aan deze apps is geen gebrek in de Apple App Store en Google Play.

Het scannen van een QR-code met behulp van je apparaat kan niet eenvoudiger:

  1. Open de QR-lezerapplicatie of de camera op je smartphone
  2. Richt hem op de QR-code, je moet je camera vanuit elke hoek kunnen richten en toch de nodige informatie ontvangen
  3. De gegevens worden direct op het scherm getoond. Als de QR-code bijvoorbeeld contactgegevens bevat, moeten deze direct op je telefoon worden gedownload

Welke informatie kunnen QR-codes bevatten?

Net als een barcode slaat een QR-code gegevens op. Deze gegevens kunnen bestaan uit website-URL's, telefoonnummers of maximaal 4.000 tekens tekst.

QR-codes kunnen ook worden gebruikt om:

  • Direct door te linken om een app te downloaden in de Apple App Store of Google Play
  • Online accounts verifiëren en de inloggegevens controleren
  • Toegang tot wifi door het opslaan van encryptiegegevens zoals SSID, wachtwoord en encryptietype
  • Betalingsinformatie verzenden en ontvangen

Waar zijn de QR-codes te vinden?

QR-codes werden oorspronkelijk uitgevonden om te helpen bij het opsporen van onderdelen in de voertuigfabricage, en ze worden nog steeds gebruikt in de hele productie-industrie.

Je vindt ook QR-codes die gebruikt worden door andere bedrijven die de producten en benodigdheden goed in de gaten moeten houden, zoals de bouw, machinebouw en detailhandel.

Ze worden ook gebruikt door postdiensten over de hele wereld. Omdat ze een grote hoeveelheid informatie bevatten, zoals postadressen, worden ze steeds vaker gebruikt om pakketten te traceren.

QR-codes worden nu ook gebruikt op hogescholen om studenten wegwijs te maken. Ze duiken overal op, van het klaslokaal tot de bibliotheek, waar ze worden gebruikt om de leerlingen te helpen bij het vinden van de boeken die ze zoeken.

Voorbeelden van QR-codegebruik in marketing- en reclamecampagnes

Echter, de plaatsen waar je vaker QR-codes zult zien, is in verkoop- en marketingcampagnes.

Veel adverteerders gebruiken graag QR-codes in hun campagnes omdat het een snellere en meer intuïtieve manier is om mensen naar websites te leiden dan door handmatig URL's in te voeren.

Ze kunnen zelfs worden gebruikt om direct naar productpagina's online te linken. Als je bijvoorbeeld op zoek bent naar de exacte jurk die een model droeg op een poster, kan een QR-code je direct naar de webpagina brengen waar je deze kunt kopen.

Je kunt ook QR-codes vinden op de verpakking van sommige van je favoriete producten. Deze QR-codes kunnen informatie over het product verschaffen, zoals voedingsinformatie of speciale aanbiedingen die je de volgende keer kunt gebruiken.

Gebruik en definitie van de QR-code

Je kunt een QR-code ongeveer overal plaatsen. Wees dus niet verbaasd als je ze overal ziet verschijnen: van visitekaartjes tot uithangborden en zelfs bonnetjes.

Hoe maak je een QR-code?

Het maken van een QR-code is veel gemakkelijker dan je zou denken.

Er zijn tientallen QR-codegeneratoren beschikbaar om te downloaden op je smartphone via de Apple App Store en Google Play.

Je kunt ze ook online genereren met behulp van een aantal websites, zoals:

De voordelen van het gebruik van een QR-codegenerator zijn dat je eenvoudig een QR-code kunt genereren op basis van de informatie die je invoert (of het nu gaat om een URL, een contactkaart, een kalendergebeurtenis of tekst), het ontwerp kunt aanpassen met verschillende kleuren en het afbeeldingsbestand direct kunt downloaden en delen.

Als je eenmaal het ontwerp van je QR-code hebt, kun je deze met behulp van verschillende media kopiëren. Zolang de vorm van de QR-code door een smartphone kan worden gelezen en begrepen, kun je van bijna alles een QR-code maken.

Creatieve manieren om QR-codes te maken

In Zhengzhou, China, kwamen in 2017 meer dan 2.500 studenten van het Sias International College samen om 's werelds grootste menselijke QR-code te vormen. De leerlingen hielpen met de paraplu's om het patroon, dat 51 meter breed was, te maken. Bij het scannen ontvingen de studenten een speciale aanbieding van het autodeelbedrijf Didi-Express.

Ook in China, in het dorp Xilinshui, werden meer dan 130.000 jeneverbesbomen geplant op 12 hectare in de vorm van een QR-code die van bovenaf kon worden bekeken. Bij het scannen kregen gebruikers de opdracht om de officiële toeristische pagina van Xilinshui te bekijken.

Veel bedrijven hebben andere creatieve plekken bedacht om QR-codes te maken. Hier zijn enkele van de meer fantasierijke manieren die we hebben gezien waarop mensen QR-codes gebruiken:

  • Als een rubberen stempel
  • Op t-shirts
  • Op kerstcadeaulabels

Veelgestelde vragen over QR-codes

Moeten QR-codes in zwart-wit zijn?

Nee, eigenlijk kunnen ze elke kleur hebben, zolang het contrast tussen lichte en donkere gebieden maar duidelijk is. Eigenlijk kunnen QR-codes zelfs meerkleurig zijn.

Gebruiken veel mensen QR-codes?

Volgens de statistieken neemt het gebruik van QR-codes toe. Volgens Scanova en Statista zullen naar schatting 11 miljoen huishoudens in 2020 een QR-code scannen. Dit is een grote toename ten opzichte van de geschatte 9,76 miljoen scans in 2018.

Dit heeft drie belangrijke redenen: het percentage smartphones is gestegen van 10% in 2014 tot 36% in 2018, en het mobiele hogesnelheidsinternet is gegroeid van 48% in 2014 tot 61% in 2018. Ook hebben veel nieuwe smartphones nu QR-scanners ingebouwd, waardoor meer mensen de mogelijkheid hebben om QR-codes te scannen als ze onderweg zijn.

Zijn QR-codes veilig?

Omdat QR-codes veel gegevens bevatten, is het mogelijk dat ze gebruikt worden om phishing-informatie te verbergen.

Slimme hackers kunnen ook QR-codes gebruiken om gebruikers te leiden naar vermomde malware-downloads of om de mobiele telefoon van de gebruiker te dwingen om premium sms-berichten te versturen.

En in het geval van QR-codes die naar URL's verwijzen, is er de mogelijkheid dat het domein waar ze gebruikers naar verwijzen, gehackt kan worden. In een beroemd voorbeeld verwees een Duits specerijenbedrijf dat onbenoemd blijft, gebruikers die hun QR-code scanden per ongeluk door naar een pornowebsite.

Hoe bescherm je jezelf tegen schadelijke QR-codes?

Het is niet te zeggen waar en wanneer je een geïnfecteerde QR-code tegenkomt. Daarom is het essentieel om een QR-scanner te kiezen waarvan je weet dat je die kunt vertrouwen.

Kaspersky QR Scanner controleert direct of een gescande link veilig is voordat hij jou, de gebruiker, informatie verstrekt.

Zo weet je of er achter een QR-code gevaren schuilgaan, zoals:

  • Een phishing-oplichting
  • Een geforceerde app-download of premium sms-oplichting
  • Gevaarlijke links

Kaspersky QR Scanner biedt nog steeds alles wat je nodig hebt van een QR-scanner, zoals het toevoegen van contacten aan je telefoon. Maar het creëert ook een logboek van eerdere scans, zodat je kunt nagaan wanneer en waar je mogelijk bent gehackt.

Gerelateerde links:

Een gids voor QR-codes en hoe je QR-codes kunt scannen

Wat zijn QR-codes en hoe werken ze? We nemen je mee door alles wat je moet weten over deze raadselachtige en innovatieve barcodes.
Kaspersky Logo