Je vraagt je misschien af wat software is. Shareware wordt vaak verward met freeware. Ondanks de verschillen brengt shareware veel van de voordelen en risico's van freeware met zich mee. Shareware is meestal veilig, maar kan soms een potentieel middel zijn voor het afleveren van virussen en andere kwaadaardige programma's.
We zijn allemaal bekend geraakt met het downloaden van gratis software, of het nu op mobiel of computer is.
Shareware biedt de mogelijkheid om gratis nieuwe software uit te proberen en kan dus op een buitenkansje lijken. Maar soms kunnen zelfs legitieme producten je blootstellen aan dreigingen als je niet weet hoe je jezelf moet beschermen.
In dit artikel bespreken we shareware en hoe je de risico's daarvan kunt vermijden.
Wat is shareware?
Shareware is commerciële software die gratis aan gebruikers wordt verstrekt, maar waarbij je uiteindelijk toch verplicht of aangemoedigd wordt om te betalen voor de verdere ondersteuning van de software.
Mogelijk kom je shareware tegen in een formaat waarbij geavanceerde functies alleen tegen betaling mogelijk zijn of waarbij voor een beperkte tijd het volledige pakket wordt aangeboden. Sommige software kan zelfs volledig functioneel zijn en uitsluitend worden ondersteund door vrijwillige donaties.
Nadat het begin jaren tachtig werd geïntroduceerd, groeide de populariteit tijdens de jaren negentig doordat zowel bedrijven als particulieren massaal pc’s aanschaften.
Shareware geeft softwareontwikkelaars de mogelijkheid om hun producten door potentiële gebruikers te laten testen, in de hoop dat deze besluiten de volledige versie ervan aan te schaffen.
Het is ook populair bij gamers, omdat het hun de kans geeft de beperkte versie van een nieuwe game uit te proberen voordat ze de volledige versie kopen.
Net als andere soorten software is shareware niet per se een slechte zaak die je ten alle koste moet vermijden. Veel shareware-producten zijn legitiem. Maar zelfs legitieme producten kunnen zwakke punten hebben.
Shareware vs. Freeware
Aangezien er enige overlap is, moet je begrijpen wat het verschil is tussen freeware en shareware.
Shareware en freeware worden vaak met elkaar verward, maar ze hebben verschillende oogmerken.
Freeware is software waarop auteursrechten rusten en die kosteloos en onbeperkt gebruikt kunnen worden. De ontwikkelaar behoudt alle rechten op het programma en beheert de distributie. Gebruikers kunnen soms extra diensten of opties kopen.
Een goed voorbeeld is een startversie van antivirussoftware die je computer gratis beschermt, maar die ook een betaalde versie heeft voor een meer geavanceerde bescherming.
Shareware moedigt gebruikers aan om de beperkte versie van de software met anderen te delen, zodat het product wijder verspreid raakt en meer wordt verkocht.
Opmerking: Shareware is niet synoniem met open source-software, broncode die beschikbaar is voor iedereen met de softwarelicentie. Open-source software is ontworpen om samenwerking mogelijk te maken tussen ontwikkelaars die de code bestuderen. Freeware en shareware staan niet toe om wijzigingen aan te brengen in de programma's.
Types shareware
De definitie van shareware kan vele soorten software omvatten. Ze zijn echter niet allemaal wenselijk.
De verschilllende soorten shareware zijn:
- Adware: adware wordt meestal gedistribueerd via freeware (maar is soms ook opgenomen in shareware). Het stelt ontwikkelaars in staat om geld te verdienen met de advertenties in het programma, ook al kopen gebruikers de volledige versie van de software niet. Helaas kan adware ook informatie op een computer delen met adverteerders, die het gebruiken om online advertenties op individuele gebruikers toe te spitsen. Het kan zelfs schadelijk zijn en een systeem infecteren met trojans. De installatie van adware op een computer blijft gewoonlijk onopgemerkt.
- Demoware: ook gekend als trialware, geeft gebruikers een demo- of proefversie van de app. Deze proeven zijn meestal getimed voor een bepaald aantal dagen of beperken de beschikbare functies. Een subset van demoware is crippleware, die shareware verhindert om belangrijke functies uit te voeren, tenzij de volledige versie wordt aangeschaft. Crippleware kan bijvoorbeeld de afdrukfunctie blokkeren of de gebruiker de toegang tot een volledige set sjablonen ontzeggen.
- Donationware: donationware is een volledig functionele shareware, maar er wordt een donatie gevraagd om verdere ontwikkeling ervan te financieren of, in sommige gevallen, om een goed doel of non-profitorganisatie te steunen.
- Nagware: deze subset kan van toepassing zijn op shareware die de gebruiker herhaaldelijk vraagt om te betalen voor een licentie. Deze software kan irritante, getimede vensters plaatsen om uw gratis gebruik te verstoren. Het zal u blijven herinneren totdat u betaalt om deze ongemakken te elimineren.
- Freemium-software: Freemium-software is zeer gebruikelijk op mobiele platforms en biedt een basisset "gratis" functies met "premium" upgrades die tegen betaling beschikbaar zijn. In plaats van een demo te zijn, bieden de meeste freemium-apps gebruikers een complete ervaring. Ervaren gebruikers kunnen betalen voor verbeteringen en extra functies om hun ervaring te verbeteren.
Zorgen over veiligheid van Shareware
Shareware is over het algemeen veilig, maar het is nooit volledig risicovrij.
Malware: cybercriminelen kunnen shareware gebruiken om malware te verspreiden via dezelfde tactieken zoals gebruikt in andere aanvallen, waarin nietsvermoedende gebruikers zelf de belangrijkste schakel vormen. Gebruikers worden voor de gek gehouden door te geloven dat URL-links (vaak in advertenties) legitiem zijn. Deze misleidende links brengen hen naar pagina's waar ze malware downloaden in plaats van een veilige shareware-app.
Veiligheidskwetsbaarheiden: alle soorten software kunnen zwakke plekken en fouten hebben die leiden tot vijandige aanvallen, maar shareware loopt het grootste risico. Omdat de gebruiker geen licentie heeft voor het volledige programma, zijn er geen patches en upgrades beschikbaar en dat maakt een systeem kwetsbaar. Dit geldt vooral wanneer ongebruikte software op de computer blijft staan.
Gesponsorde software: sommige shareware (en freeware) biedt gebruikers de mogelijkheid om ook een andere app te downloaden. Secundaire programma's kunnen shareware-ontwikkelaars helpen een commissie te verdienen voor elke gebruikersdownload. Deze financiering geeft hen voldoende stimulans om deze downloads aan te moedigen. Het vakje om daarmee akkoord te gaan is vaak standaard aangevinkt, waardoor de extra software automatisch wordt gedownload. Hoewel de software legitiem zou kunnen zijn, is dit ook een manier voor oplichters om nietsvermoedende gebruikers aan te zetten iets schadelijks te downloaden.
Lekken van bedrijfsgegevens: het gebruik van shareware in bedrijfs- en overheidsnetwerken kan de bovenstaande risico's verergeren als er gevoelige gegevens worden gelekt. Gegevenslekken kunnen het gevolg zijn van verborgen spyware die worden afgegeven via shareware-apps of door een slecht beheerde beveiliging in de app zelf. Kleine ontwikkelingsteams onderhouden hun software niet altijd met de juiste patches. Op die manier kunnen organisatie zichzelf en hun klanten in gevaar brengen voor ongewenste blootstelling.
Jezelf beschermen bij het gebruik van Sharewarea
Shareware is een uitstekende optie voor mensen die software willen uitproberen alvorens een dure aankoop te doen of die een bepaalde app maar een keer nodig hebben.
Je moet jezelf echter beschermen bij shareware-downloads.
Houd rekening met de volgende belangrijke tips voor je shareware:
- Advertenties kunnen gevaarlijk zijn. Shareware kan verder worden ondersteund door advertenties, maar sommigen hiervan kunnen kwaadaardig zijn. Zelfs legitieme software kan onbedoeld advertenties weergeven die leiden naar sites die besmet zijn met malware. Vermijd waar mogelijk op advertenties te klikken.
- Gebundelde software kan schadelijke programma's inhouden. Soms wordt bij shareware extra gesponsorde software bij de installatie toegevoegd. Deze extra programma's kunnen adware of andere potentieel kwaadaardige risico's zijn. Lees alle meldingen voordat je de software installeert. Veel add-ons bieden de opties om te weigeren, zoek daarom naar vakjes om uit te vinken.
- Pas op voor frauduleuze apps. Zorg er altijd voor dat je de officiële apps gebruikt. Bedrieglijke apps proberen zichzelf te vermommen als populaire, gerenommeerde apps. Ze doen dit door zich bovenaan de zoekresultaten te nestelen, zowel in zoekopdrachten op het internet als in officiële app-winkels. Ga altijd op zoek naar de officiële websites en app-ontwikkelaars. Het eerste resultaat is niet altijd het echte.
- Verouderde shareware kan een toegangspoort zijn voor malware. Beveiligingslekken komen vaak voor en moeten voortdurend worden gepatcht in alle software. Shareware biedt mogelijk niet de ondersteuning om beveiligingsfouten te ontdekken en op te lossen. Daarom is het de perfecte plek voor hackers om hun malware te planten. Vermijd het gebruik van software die al lange tijd niet is bijgewerkt.
- Sites die downloads aanbieden, hebben ook bijgewerkte beveiliging nodig. Gebruikers moeten onthouden dat de sites waar ze deze programma's downloaden ook enig risico met zich meebrengen. Daarom is het belangrijk om je ervan te verzekeren dat websites legitiem zijn en up-to-date beveiliging hebben voordat je er iets van downloadt.
- Cyberbeveiligingssoftware is jouw vangnet. Veilig gedrag is geen vervanging voor goede antivirusoplossingen. Als het ergste toch gebeurt, heb je een uitgebreide suite beveiligingssoftware nodig om je apparaten veilig te houden. Producten zoals Kaspersky Premium bieden preventie en verwijdering van spyware, adware en veel online scams.
Deze potentiële gevaren omvatten niet alleen shareware, maar ook alle andere downloads die je op je systeem zet. Je moet waakzaam blijven om ze te herkennen voordat ze schade aanrichten.
Gerelateerde artikelen:
