Netiquette: 20 internetregels voor het hele gezin
Wat is netiquette?
Het woord netiquette is een samenvoegsel van de woorden net en etiquette. Netiquette beschrijft dus de gedragsregels voor respectvolle en gepaste communicatie op het internet.
Netiquette wordt ook wel etiquette voor het internet genoemd. Het zijn geen juridisch bindende regels maar aanbevolen etiquetteregels. Netiquette wordt meestal toegepast in de omgang met onbekenden op het internet. De netiquetteregels hangen sterk af van het platform en de gebruikers daarvan. Over het algemeen is het de taak van de operator van een website of communicatie-app om het type en de strekking van de netiquetteregels aan te geven. Het is ook de verantwoordelijkheid van de operator om te controleren of deze basisregels worden nageleefd en om eventuele schendingen te bestraffen.
Netiquette: Algemene gedragsregels
Tijdens het voeren van gesprekken op internet moet je er altijd rekening mee houden dat je met mensen communiceert en niet met computers of smartphones. Net als in de echte wereld is er ook op internet behoefte aan etiquette. Netiquette is belangrijk om negatieve gevolgen te vermijden.
Hieronder vind je 20 algemene aanbevelingen voor gedrag op internet die je zou moeten volgen wanneer je online gesprekken met mensen voert.
1. Houd je online aan de gedragsregels die je ook in het echte leven zou hanteren
Onthoud tijdens de online communicatie de etiquetteregels waar je je ook in het dagelijks leven aan houdt. Laat je niet verleiden tot het beledigen, provoceren of bedreigen van anderen. Respecteer de mening van je gesprekspartner en geef opbouwende kritiek. Vergeet niet dat je kan worden vervolgd voor het online beledigen van mensen.
2. Netiquette: Denk aan de mens
Denk aan de mens achter de computer bij het schrijven van je berichten. Je praat niet met een machine, maar met echte personen. Denk ook na over wat en hoe je schrijft. Alles wat je online zet, blijft daar namelijk eeuwig staan. Een screenshot of een kopie van je berichten is snel gemaakt en deze blijven bestaan ook nadat jij je berichten achteraf hebt verwijderd.
3. Laat je online van je beste kant zien
Communicatie op het internet gaat gepaard met een bepaalde mate van anonimiteit die in het echte leven niet bestaat als je fysiek met iemand praat. Bij veel gebruikers leidt deze online anonimiteit vaak tot minder remmingen en onbeschoft gedrag, als je het bijvoorbeeld niet met ze eens bent.
Zorg ervoor dat je je online van je beste kant laat zien. Blijf vriendelijk en toon respect, ook als je van mening verschilt. Goede netiquette wordt gekenmerkt door respect, beleefdheid en professionaliteit.
Een tip: Over het algemeen is het af te raden hele berichten of losse woorden in hoofdletters te schrijven, zelfs als je dergelijke woorden meer kracht wilt bijzetten. Hoofdletters op het internet staan namelijk voor schreeuwen en worden over het algemeen beschouwd als onbeleefd.
4. Eerst lezen, daarna vragen
Heb je ergens een vraag over? Neem dan de tijd om eerst de antwoorden in de vorige berichten te lezen. Er is een grote kans dat iemand je vraag al eerder heeft beantwoord. Als jouw antwoord op dat van iemand anders lijkt, kunnen je chatpartners daaruit opmaken dat je tot nu toe niet goed hebt zitten opletten.
Vergeet niet dat online gesprekken erg snel kunnen gaan. Daarom is het belangrijk dat je eerst alle informatie verzamelt voordat je vragen stelt of vragen beantwoordt.
5. Netiquette: Besteed aandacht aan grammatica en interpunctie
Neem de tijd om je antwoorden nog eens na te lezen. Controleer ze op grammatica, interpunctie en spelling. Het kan voor anderen erg frustrerend zijn als ze slecht geschreven zinnen moeten ontcijferen om te begrijpen wat je bedoelt. Daarnaast leidt slechte grammatica af van het doel van je bericht.
Grammatica, spelling en interpunctie zijn vooral belangrijk in e-mails en andere correspondentie die je naar collega's of leidinggevenden stuurt. Ben je niet goed in grammatica of spelling? Dat hoeft helemaal geen probleem te zijn. Gebruik dan een spellingcontrole voordat je je bericht verstuurt.
Nog een tip: Als je een e-mail schrijft, vergeet dan niet op de juiste manier te beginnen en te beëindigen. Ook een gepaste aanhef en afsluiting maken deel uit van netiquette.
6. Respecteer andermans privacy
Deze regel geldt niet alleen als we privé online communiceren, maar ook op het werk. Stuur niet zomaar informatie door zonder daarvoor eerst toestemming van de oorspronkelijke afzender te vragen. Bij het sturen van privémails naar meerdere ontvangers kun je BCC (blind carbon copy) in plaats van CC (carbon copy) gebruiken. Veel mensen vinden het niet prettig als hun naam en e-mailadres te zien zijn voor mensen die ze zelf niet kennen.
Deze regel op het internet geldt ook voor het uploaden en delen van foto's of video's waarop andere mensen te zien zijn. Voordat je dergelijke persoonlijke bestanden rondstuurt, moet je dit eerst even kortsluiten met de betrokkenen.
En last-but-not-least: Respecteer de privacy van anderen en meld je niet aan voor nieuwsbrieven, forums en dergelijke met de naam of het e-mailadres van iemand anders.
7. Respecteer de tijd en bandbreedte van anderen
We leven in een wereld die veel sneller gaat dan onze ouders en grootouders gewend waren. Informatie kan in enkele seconden en zonder veel moeite naar verschillende mensen uit de hele wereld worden gestuurd. Toch is de bandbreedte, dus de hoeveelheid informatie die kabels en kanalen aankunnen, beperkt. Dat geldt ook voor mensen. Denk aan deze beperkte capaciteit om informatie te ontvangen als je berichten naar je vrienden, collega's of leidinggevenden stuurt.
Kom je snel ter zake in je e-mails? Zijn je argumenten correct geformuleerd en duidelijk herkenbaar? Niemand heeft zin om onnodig tijd te besteden aan een e-mail waarin de kernboodschap pas aan het einde van het bericht staat. Dat kost tijd en energie, en is gewoon irritant. Denk ook goed na wie er echt in de lijst met ontvangers thuishoren. Per slot van rekening maakt respect voor de tijd en bandbreedte van andere mensen ook deel uit van netiquette.
8. Vergeef andermans fouten
Iedereen die zich op online forums en netwerken waagt, was ooit een beginneling. En net als overal maken beginnelingen wel eens een foutje. Bij online communicatie kan dat een gebrek aan etiquette of manieren zijn.
Vaak gaat het hierbij om spelfouten, overbodige vragen of te lange antwoorden. Met dat in gedachte is het belangrijk om de fouten van je online gesprekspartners te vergeven. Kleine fouten kun je het beste maar gewoon negeren. Bij grote fouten, zoals een verkeerd citaat, berichten in hoofdletters of ontbrekende grammatica of interpunctie, kun je deze persoon hier het beste op wijzen in een privébericht.
Een tip: Sarcasme in geschreven vorm wordt niet altijd door iedereen op het internet herkend. Je kunt daarom maar beter objectief blijven. Als je toch sarcasme wilt gebruiken onder vrienden en collega's met wie je nauw samenwerkt, gebruik dan emoji’s als smileys of GIF’s. Met doordacht gekozen emoji’s kun je je boodschap krachtiger maken.
9. Netiquette: Maak geen misbruik van je macht
Net als in het echte leven hebben sommige mensen op internet meer macht dan anderen. Denk hierbij aan moderators in een forum, experts binnen bedrijven of systeembeheerders. Maar meer macht hebben dan anderen, geeft je niet het recht deze macht te misbruiken.
Bespioneer collega's of online chatpartners niet alleen maar omdat je de technische middelen daartoe hebt. Systeembeheerders mogen bijvoorbeeld nooit privémails lezen of informatie inzien over de salariëring binnen het bedrijf.
10. Help flame wars onder controle te houden
Flame wars zijn berichten die agressieve persoonlijke kritiek of aanvallen op een persoon bevatten. In groepschats ontaarden verhitte discussies vaak in zogenaamde flame wars. Als je in zo'n discussie verzeild raakt, bemoei je er dan niet mee. Onthoud altijd dat je anderen moet behandelen zoals je zelf behandeld wilt worden. Niet vloeken is ook netiquetteregel.
Onthoud ook dat beledigingen en bedreigingen op internet juridische gevolgen voor je kunnen hebben. Laat je dus niet verleiden tot dergelijke opmerkingen, ook niet in verhitte discussies. Gedraag je in plaats daarvan voorbeeldig op het internet.
11. Weet waar je bent in cyberspace
Op verschillende plekken op het internet wordt netiquette anders geïnterpreteerd. In een discussiegroep over televisie is het bijvoorbeeld heel normaal om te roddelen. Maar als je dat in een serieuze discussiegroep doet, maak je jezelf in rap tempo impopulair. Het is om die reden belangrijk dat je weet waar je je op internet bevindt.
Dit houdt in dat je op nieuw terrein, dat onbekend voor je is, eerst goed om je heen moet kijken om de mores binnen deze groep te leren. Probeer een beeld te krijgen van hoe andere mensen in dit deel van cyberspace met elkaar communiceren en pas je daaraan aan.
12. Haatzaaien en netiquette
Het zogenaamde haatzaaien op internet is een toenemend probleem, vooral binnen social media. Haatzaaien vindt vaak plaats in de vorm van beledigende opmerkingen onder foto's of berichten. Er vinden regelmatig gecoördineerde acties plaats van specifieke personen die de krachten bundelen met als enige doel hatelijke opmerkingen te verspreiden. Van deze acties worden vaak sociale of religieuze splintergroepen, buitenlanders of de gekleurde medemens het slachtoffer.
Wat kun je tegen haatzaaien doen? Als je dat soort opmerkingen op internet tegenkomt, hoor je deze te melden bij de provider van de website. Vaak vind je pal onder het bericht op social media een optie om het bericht direct te melden. Providers zijn wettelijk verplicht om binnen 24 uur content te verwijderen die overduidelijk tegen de wet indruist.
Daarnaast kun je de verspreiders van hatelijke berichten zelf benaderen en proberen hun beweringen te weerleggen, en daarmee de overtreders iets bij te brengen. Je kunt hierbij vragen naar de vermeende ‘feiten’ en een duidelijke positie tegen haat innemen. Stuur de discussie in een positievere richting. Reageer echter nooit zelf met hatelijke of beledigende opmerkingen. Ook jij kunt daarvoor verantwoordelijk worden gehouden.
Netiquette: Veiligheidsregels voor kinderen
Het internet is een verrijking voor iedereen – in het dagelijks leven, op school en op het werk. Maar het brengt ook wat risico's en nadelen met zich mee. Een daarvan is het Dark Net. Praat met je kind en vertel wat de mogelijke risico's van het internet zijn. Respecteer de privacy van je kind en leg ze de volgende regels voor kinderen op internet uit:
13. Kinderen op internet: Geef geen persoonlijke informatie
In deze tijd van social media, identiteitsdiefstal en social engineering is het geheim houden van persoonlijke gegevens van het grootste belang. Onder geen beding horen je kinderen hun wachtwoorden of persoonlijke informatie zoals naam, adres of telefoonnummer online te delen. Ook de naam van hun school of verenigingen moeten ze geheim houden.
14. Gebruik een neutrale nickname
Zorg dat je kind een neutrale nickname in chatrooms gebruikt. Deze online bijnaam mag nooit iets zeggen over de identiteit van je kind. Daarnaast zorg je er met een neutrale nickname voor dat je andere mensen niet beledigt of belachelijk maakt.
15. Netiquette en berichten van bots/trolls
Bots zijn computerprogramma's die doorgaans automatisch een taak uitvoeren zonder dat hiervoor interactie met mensen nodig is. In socialmediakanalen plaatsen bots vaak reacties of zelfs eigen berichten.
Ze zijn vaak verantwoordelijk voor spam in forums of in de reacties onder berichten. Dat is vervelend en tijdrovend, alleen al omdat botcontent moet worden opgespoord en verwijderd. Bots maken om die reden geen doel uit van goede netiquette en moeten vermeden worden als dat kan.
16. Regels voor kinderen op internet: Vertrouw de deelnemers aan een chat niet
Je kind moet vreemden altijd benaderen met een gezonde dosis wantrouwen. Je weet maar nooit wie er achter die grappige profielnaam en dito foto verborgen zit. Alleen het feit dat ze het zo leuk hadden in een chatgesprek, mag bijvoorbeeld nooit een reden voor je kind zijn om een afspraak met een vreemde te maken. Het zou wel eens een volwassene met slechte bedoelingen kunnen zijn.
Leg ook aan je kind uit dat het geen vreemden als vriend moet toevoegen op social media als Facebook of Instagram. Leer je kind ook niet zomaar e-mails en andere berichten te openen en bijlagen te downloaden. Hierbij kan er per ongeluk een trojan of andere malware meekomen.
17. Eerlijkheid eerst: Sluit niemand uit
Kinderen die lid zijn van een privégroep, horen geen grappen voor ingewijden te maken, die niet iedereen in de groep zal begrijpen. Je kunt die persoon dan beter een privébericht sturen. Andere deelnemers aan de chat mogen zich niet buitengesloten voelen. Netiquette omvat waarden als tolerantie, respect en behulpzaamheid. Dit betekent ook dat alleen de taal die iedereen gebruikt is toegestaan.
In een groepschat voor school moet je kind er altijd voor zorgen dat alle deelnemers aan de chat de bespreking of presentatie begrijpen. Als je kind een onderwerp bespreekt dat niet voor iedereen duidelijk is, is het een goed idee om mogelijke vragen over het onderwerp te beantwoorden.
18. Netiquette voor kinderen: Houd het kort en duidelijk
Berichten, antwoorden en zelfs vragen moeten, indien mogelijk, zo kort en bondig mogelijk zijn. Niemand wil een onnodig lange lap tekst lezen die niet bijdraagt aan het beantwoorden van de vraag.
Langdradigheid en herhalingen maken de communicatie in chats en forums stroperig en vermoeiend. En spelfouten maken het wellicht lastiger om de berichten te lezen en om goed te begrijpen wat er wordt gezegd. Kettingbrieven doorsturen is ook niet gepast in respectvolle online communicatie.
19. Netiquette en online leren (tips voor leerlingen)
Tijdens de COVID-19-pandemie werden de meeste schoollessen online gegeven. Het zogenaamde thuisonderwijs – les krijgen vanuit huis – was een nieuwe uitdaging die leerlingen, docenten en ouders gezamenlijk het hoofd moesten bieden. Hier volgen enkele tips voor thuisonderwijs:
- Kinderen moeten elkaar steunen, bijvoorbeeld door te reageren op de vragen van klasgenoten in een chatgesprek.
- Zeg tegen je kinderen dat ze geen lessen digitaal mogen opslaan of screenshots van lessen mogen maken zonder daarvoor eerst toestemming van de docent te vragen.
- Een beleefde en respectvolle toon is een absolute must bij thuisonderwijs.
- Wachtwoorden en inloggegevens die door de school worden verstrekt, mogen nooit door kinderen aan derde partijen worden doorgegeven.
- Kinderen moeten een paar minuten van tevoren gereed zijn om op tijd met de les te kunnen beginnen. De lesboeken moeten klaar liggen en de camera voor de videocall moet altijd aanstaan. Zorg er ook voor dat je kind dezelfde kleding draagt als op school.
- Leerlingen moeten in de microfoon kenbaar maken dat ze vragen of opmerkingen hebben. Daarna kunnen ze de microfoon weer dempen om de les niet te verstoren met achtergrondgeluiden.
20. Vertrouw je kind
De belangrijkste regel voor het gebruik van internet door kinderen is: Vertrouw je kind. Je kunt tenslotte niet voortdurend over de schouder meekijken, of je kind nu via de computer, smartphone of tablet les krijgt. Kinderen leren het meeste van hun eigen ervaringen. Heb vertrouwen in het gezond verstand van je kinderen en houd niet voortdurend hun online activiteiten in de gaten. Het is meestal genoeg om te weten dat ze je om hulp kunnen vragen als er problemen zijn.
Conclusie
Als je bovenstaande netiquetteregels volgt, heb je geen problemen met online communicatie in het dagelijks leven, in het klaslokaal of op het werk. Daarnaast zal je respectvolle en vriendelijke gedrag in positieve zin opvallen bij je collega's en leidinggevenden.
Vooral voor kinderen is het belangrijk dat ze op jonge leeftijd de regels van gepast gedrag op internet leren. Sociale interactie, en gepaste etiquetteregels en gedrag zijn op internet net zo belangrijk als in het echte leven.
Deze veiligheidsoplossingen bevatten tools voor ouderlijk toezicht op internet:
Interessante artikelen over andere online onderwerpen voor ouders:
Netiquette: 20 internetregels voor het hele gezin
Kaspersky
Uitgelichte artikelen
