Ooit was pesten voornamelijk een probleem op het schoolplein. Dat is niet meer het geval. 'Online pesten' of 'cyberbullying' stak de kop op en is nu al jaren een groeiend probleem voor veel scholen. En in zijn ergste vormen kan online pesten een vorm van cybercriminaliteit zijn.
Wat is online pesten?
Online pesten gebeurt wanneer een tiener of jong kind een apparaat gebruikt om een leeftijdsgenoot te bedreigen, vernederen of anderszins lastig te vallen. Dit kan bijvoorbeeld op een laptop, smartphone of tablet en live via onder meer sms-berichten, e-mails, social media, online forums en chatrooms. Met een internetaansluiting en geschikt apparaat kunnen cyberbully's in principe overal en slachtoffers maken. En omdat deze wandaden geen persoonlijke interactie vereisen zoals bij fysiek pesten, is het lastig om de daders te pakken.
Voorbeelden van online pesten
Online pesten kan allerlei wrede vormen aannemen. Pestkoppen kunnen berichten versturen via sms of e-mail om hun slachtoffer te beledigen of bedreigen. In de ernstigere gevallen kunnen ze inbreken in mail- of sociale-netwerkaccounts om de identiteit van slachtoffers te stelen of om hen in verlegenheid te brengen door lasterlijke posts te plaatsen in hun naam. Sommige pestkoppen gaan zelfs zo ver dat ze een website maken die gericht is op het vernederen van hun doelwit.
Trends in online pesten variëren tussen de seksen. Zo bedreigen jongens vaker andere jongens met lichamelijk letsel, maar vallen ze meisjes eerder lastig met seksuele toenaderingen via sms-berichten. Meisjes zullen daarentegen eerder geheimen verklappen of leugens en geruchten verspreiden over andere meisjes om wraak te nemen. Sommige meisjes spelen de rol van slechterik door ontmoedigende opmerkingen op sociale websites te plaatsen en leeftijdsgenoten buiten te sluiten van online groepjes.
De gevolgen van online pesten
Voor de slachtoffers kunnen de gevolgen van pesterijen variëren van zich gekwetst en boos voelen tot zich gehaat en suïcidaal voelen. Het is niet ongewoon dat slachtoffers van deze gemene daden een negatief zelfbeeld, angst, depressie en andere problematische kenmerken ontwikkelen, die vervolgens hun mentale en emotionele welzijn verstoren. Online pesten kan een nog grotere impact op de slachtoffers hebben vanwege de kanalen waarop de intimidatie plaatsvindt. Gevoelige informatie die bijvoorbeeld gedeeld is via e-mail, kan naar klasgenoten worden doorgestuurd en gênante foto's door duizenden mensen kunnen worden gezien als ze eenmaal op social media terechtkomen.
Van online pesten naar cybercriminaliteit
Hoewel in deze snel veranderende wereld van online sociale netwerken de wettelijke voorschriften continu in ontwikkeling zijn, kan online pesten overgaan naar cybercriminaliteit. In 2011 werden twee meisjes van 11 en 12 jaar beschuldigd van cyberstalking en computerinbraak. Ze zouden misdaden hebben gepleegd tegen een ander meisje van 12 dat eerder hun vriendinnetje was. Ze werden beschuldigd van het posten van seksueel expliciete foto's en berichten op het Facebook-profiel van het slachtoffer nadat ze haar wachtwoord hadden achterhaald. Beide beklaagden werden geconfronteerd met een straf van maximaal 30 dagen jeugddetentie voor hun vermeende misdrijven. Deze zaak is maar één voorbeeld van hoe online pesten kan resulteren in cybermisdaad die bestaande wetten schendt. Tegelijkertijd onderstreept dit het toenemende belang van internetbeveiliging voor kinderen.
Online pestkoppen uitroeien
De beste verdediging tegen online pesten is preventie, en ouders kunnen een actieve rol spelen in het proces door een oogje in het zeil te houden bij de online activiteiten van hun kind. Naast ervoor zorgen dat je weet met wie ze communiceren via telefoon en sms, kun je internetbeveiligingssoftware installeren om de toegang te blokkeren tot ongepaste online content. Het belangrijkste is dat je praat met je kinderen over online pesten. Zorg dat ze weten dat ze bij jou, bij een leraar, psycholoog of iemand anders die ze vertrouwen terechtkunnen. Hoe sneller ze vertellen wat er speelt, des te sneller iemand een einde kan maken aan de situatie.
