Wat is dataprivacy?

De hoeveelheid digitale informatie in de wereld verdubbelt momenteel elke twee jaar, een groot deel daarvan is persoonlijke informatie.

We doen onze bankzaken online. We communiceren online met vrienden. We gebruiken smartphones, pc’s, tablets en IoT-apparaten, die allemaal informatie verzamelen over de manier waarop we ze gebruiken.

Kinderen maken hun huiswerk online. Je boekt je reizen online. Je werkt online, je chat online, misschien gebruik je wel een online datingservice.

De problemen met privacy op internet zijn enorm en het tempo waarin dit verandert, maakt het moeilijk om het bij te houden.

Vormt internet een bedreiging voor de privacy?

Gegevens zijn geld waard, wat een belangrijke reden is dat je online privacy wordt bedreigd.

Kennis van je surfgedrag of zoekgeschiedenis bijvoorbeeld kan grote winsten opleveren voor adverteerders. Als je op zoek bent naar nieuwe appartementen, kan je zoekgeschiedenis een adverteerder een tip geven over het feit dat je binnenkort gaat verhuizen - tijd dus om advertenties aan te bieden voor verhuisdiensten, meubels, doe-het-zelfwinkels en woningverzekeringen.

Terwijl dat een legitiem gebruik van je gegevens is, zijn persoonlijke gegevens ook veel geld waard voor criminelen. Creditcardgegevens worden openlijk verkocht op het dark web, dus als een hacker erin slaagt ongeautoriseerde toegang te krijgen tot het reserveringssysteem van een luchtvaartmaatschappij of de klantendatabase van een e-commercesite, hebben ze prijs.

Alle informatie die je op het web plaatst, kan kwaadwillig worden gebruikt. Daarom is het belangrijk dat je voorzichtig bent met je online privacy. Laten we eens kijken waarom internetprivacy belangrijk is, en hoe je kunt helpen je privacy online te beschermen.

Wat is internetprivacy en waarom is het belangrijk?

Privacy-inbreuken op internet vormen een reëel gevaar. Zo kunnen medische gegevens zonder je toestemming worden gedeeld of kunnen je bankgegevens aan derden ter beschikking worden gesteld. Je e-mails kunnen worden gehackt. Je identiteit kan worden gestolen.

De risico’s zijn veel groter dan de meeste mensen zich realiseren door wat er vervolgens met je gegevens kan gebeuren. De ontwikkeling van Big Data betekent dat je browsegeschiedenis kan worden geanalyseerd om tot conclusies te komen waarvan je niet wilt dat ze worden getrokken. Een vrouw bijvoorbeeld die artikelen koopt zoals foliumzuursupplementen en ongeparfumeerde vochtinbrengende middelen zit er wellicht niet op te wachten dat een marketingbureau uit haar aankoop of zoekgeschiedenis zou kunnen opmaken dat ze net heeft ontdekt dat ze zwanger is.

Als ze bij mama en papa woont, of het haar partner niet heeft verteld, zal ze misschien niet blij zijn om marketingmateriaal zoals ‘Gefeliciteerd met je baby!’ via de post te ontvangen.

Dat is slechts één voorbeeld van hoe internetprivacykwesties veel verder en dieper gaan dan alleen het beschermen van je bankgegevens of je social media-account. Wanneer je een website bezoekt of een app downloadt, worden er gegevens over je opgeslagen, mogelijk zonder je toestemming en zelfs zonder je medeweten. Je wilt waarschijnlijk weten waar die gegevens naartoe gaan en hoe ze worden gebruikt, of je kunt besluiten dat je wilt voorkomen dat ze überhaupt worden verzameld.

Je privacy online beschermen - communicatie

Een van de manieren waarop je je online privacy kunt beschermen is door ervoor te zorgen dat je communicatie veilig is. Of je nu op het web zoekt, een e-mail stuurt of een GPS-applicatie op je telefoon gebruikt, je wisselt gegevens uit met een server en je moet die gegevens beschermen als ze in beweging zijn.

Een zeer fundamentele stap in het garanderen van je online privacy en veiligheid is ervoor te zorgen dat je communicatie veilig is. Als je thuis bent, zorg er dan voor dat je router is beveiligd met een sterk, moeilijk te raden wachtwoord. Het is zelfs een goed idee om de gebruikersnaam van je thuisnetwerk te veranderen. Vaak bevatten de gebruikersnamen de naam van je ISP of de fabrikant van de router, deze informatie kan het leven van een hacker gemakkelijker maken. Als je een wifi-thuisnetwerk gebruikt, gebruik dan de WPA-authenticatie om ervoor te zorgen dat niemand op je netwerk kan meeliften.

Nu zoveel cafés, hotels en openbare gelegenheden gratis wifi aanbieden, is het verleidelijk om overal maar in te loggen. Maar wees voorzichtig; openbare wifi vormt een groot veiligheidsrisico. Als het geen sterke verificatie bevat, is het voor jou eenvoudig om in te loggen, maar net zo gemakkelijk voor een hacker om te traceren. Gebruik geen openbare wifi voor banktransacties of ander bijzonder gevoelig internetgebruik.

Je kunt overwegen om een Virtual Private Network (VPN) te gebruiken. Hoe voorkomt een VPN dat je wifi-signaal wordt gehackt? Het zet een privé gateway op tussen jou en het internet en versleutelt je communicatie, zodat niemand kan zien wat je doet. Ook al gebruik je openbare wifi, een VPN geeft je dezelfde beveiliging als op je eigen netwerk.

Als je gevoelige transacties uitvoert, controleer dan of je te maken hebt met een beveiligde browser die HTTPS gebruikt en niet alleen HTTP. Een standaard HTTP-website kan worden gehackt met een ‘afluister’ programma dat alle informatie die je deelt kan vastleggen. Dit kan bijvoorbeeld je gebruikersnaam en wachtwoord voor online bankieren zijn.

Het beveiligde HTTPS-protocol gebruikt SSL/TSL om je communicatie te versleutelen. In niet-technische taal wordt een digitaal beveiligde omgeving gecreëerd waarin jij en de browser kunnen communiceren zonder dat iemand je kan afluisteren. Het is als een veilige handdruk tussen jou en de website. Als je SSL gebruikt, zie je een hangslotje in de adresbalk van je browser en begint de naam van de website met https en niet alleen met http. Klik op het hangslot als je de details van het certificaat van de site wilt bekijken.

Sommige online berichtendiensten zijn eenvoudig af te luisteren. Als je Facebook gebruikt, zijn je berichten niet veilig, tenzij je de functie voor geheime gesprekken gebruikt, die toegankelijk is via het hoofdmenu van Messenger (dit is alleen beschikbaar als je bent ingelogd op een iPhone- of Android-apparaat, niet op een pc). WhatsApp en Viber zijn aan de andere kant end-to-end- gecodeerd en dus veel veiliger om te gebruiken.

Hoe bescherm je je privacy online - laat je niet volgen

Zelfs als je toegang veilig is, kan Google of een ander internetbedrijf je internetgedrag volgen, of je internetprovider kan je volgen. In feite is je internetprovider in veel landen verplicht dit te doen, zodat de zoekgeschiedenis beschikbaar kan worden gesteld aan de politie als dat nodig is. Als je dus nadenkt over hoe je je privacy online kunt beschermen, moet je nadenken over hoe je kunt voorkomen dat je op internet wordt gevolgd.

Een manier om Google en andere organisaties te stoppen met het bijhouden van je browsegeschiedenis is een privé-browsemodus gebruiken. Dat is de Incognitomodus als je Chrome gebruikt, of Privé als je Firefox gebruikt. Als je een gedeelde pc gebruikt, of als je de pc van iemand anders als gast gebruikt, betekent het gebruik van privé-browsen dat je aanmeldingsgegevens niet op de computer worden opgeslagen (en dat je vriend uiteindelijk geen gerichte advertenties ontvangt die voor jou bedoeld zijn).

Je kunt ook browserextensies downloaden die voorkomen dat je gevolgd wordt door het gebruik van cookies waardoor sites geen opdringerige, gerichte advertenties meer tonen. Zorg ervoor dat je alleen extensies van gerenommeerde organisaties gebruikt. Het is bekend dat hackers schadelijke software maken die zich voordoet als beveiligingsverhogende apps en extensies.

Je zoekgeschiedenis kan echter nog steeds op de Google-server staan. Inzicht in je zoekgeschiedenis en het gebruik ervan om je gepersonaliseerde advertenties te tonen is een van de manieren waarop Google geld verdient. Als je dit niet wilt en je je online privacy-instellingen wilt aanscherpen, probeer dan een andere zoekmachine te gebruiken.

Je internetprovider kan echter nog steeds je activiteit bekijken. Als je dat liever niet hebt, dan is dit opnieuw een reden om VPN te gebruiken. Voorkomt een VPN dat je communicatie wordt gehackt? Ja. Zorgt een VPN er ook voor dat je ISP ziet wat je doet? Ja. Het gebruikt dezelfde methode voor beide. Je communicatie is gecodeerd en je ISP heeft de encryptiecode niet; het enige wat het kan zien, is een stroom gebrabbel. Bovendien kun je niet worden getraceerd door webcookies of andere trackingmethoden, omdat VPN ook je IP-adres maskeert. Daarom kan niemand zien waar je communicatie vandaan komt.

Vergeet ten slotte niet om uit te loggen bij je accounts als je ze niet gebruikt. Alleen het tabblad of zelfs de browser sluiten is niet genoeg. Facebook bijvoorbeeld volgt gebruikers, zelfs als Facebook niet geopend is in hun browser. Om ervoor te zorgen dat Facebook niet meer volgt waar je naartoe gaat en wat je doet, moet je uitloggen. En het spreekt voor zich dat als je bent ingelogd bij een bank of een account van een makelaar, je goed moet uitloggen.

Je privacy online beschermen - kiezen wat je online zet

Je hoeft niet alles online te zetten. Er kunnen aspecten van je leven zijn waarvan je niet wilt dat iedereen ze kent, om vrij onschuldige redenen; sommige mensen vinden hun tussenliggende namen gênant, of hebben gewoon bepaalde vrijetijdsbestedingen die ze niet willen delen met hun collega’s. Je kunt je privacy online beschermen door goed na te denken over wat je online wilt zettenen wie het allemaal kan bekijken.

Het is de moeite waard na te denken over de vraag of de persoonlijke informatie die je op social media zet gevolgen heeft voor de veiligheid. Problemen met internetbeveiliging zijn dat ook in het echte leven. Mensen bijvoorbeeld laten weten dat je een geweldige tijd hebt in Disneyland is misschien heel vanzelfsprekend, maar het is ook informatie die een inbreker graag heeft. Als veiligheidsvragen van je bank zaken als de meisjesnaam van je moeder, je eerste auto of de naam van je huisdier bevatten, houd deze informatie dan buiten je social media-links.

Kijk goed naar welke informatie verschillende social media-platforms automatisch beschikbaar stellen, zoals je locatie of bij wie je bent. Veel mensen realiseren zich niet dat de ‘over mij’-velden veel informatie bevatten die criminelen nodig hebben voor een succesvolle identiteitsdiefstal of die gebruikt zou kunnen worden voor een social engineering exploit. Heb je je geboortedatum openbaar gemaakt, zodat je vrienden weten wanneer je jarig bent? Dit is ook weer informatie die je bank en andere gevoelige accounts vaak gebruiken als identificatiemiddel. Bekijk de privacy-instellingen van je social media-accounts om te bepalen wat je wilt dat mensen kunnen zien.

Als je LinkedIn gebruikt, realiseer je je misschien niet dat de ‘activiteit’-sectie iedereen laat zien wat je hebt gedaan. Dat houdt ook in dat je je werkgever laat zien dat je onderzoek doet en een paar andere bedrijven volgt; als je elders een baan zoekt, is dat geen geheim meer. Schakel de instelling ‘activiteit’ uit als je niet wilt dat alles wat je op LinkedIn doet openbaar is.

Veel slimme Facebook-gebruikers beperken hun berichten nu tot ‘alleen vrienden’. Maar als je een bericht verandert in ‘openbaar’, misschien omdat je een link naar een verkiezingscampagne hebt gedeeld waarvan je wilt dat je vrienden die kunnen delen, dan kan die toestemming nu worden toegepast op al je toekomstige berichten. Controleer of ‘alleen vrienden’ nog steeds je standaardinstelling is.

Nu we het toch over vrienden hebben, weet je zeker dat je iedereen kent die een Facebook-vriend is? Moet je nog steeds bevriend zijn met die persoon die je vijf jaar geleden op vakantie hebt ontmoet, maar sindsdien niet meer hebt gezien of gehoord? Je kunt je Facebook-instellingen wijzigen om jezelf te beschermen tegen hackers die nep vriendschapsverzoeken verzenden. Beperk vriendschapsverzoeken tot ‘vrienden van vrienden’ om je kans om doelwit te worden te verkleinen.

Het kan ook zijn dat je niet wilt dat je e-mailadres en telefoonnummer openbaar beschikbaar zijn via je social media-profielen. Beperk je contactgegevens tot ‘alleen vrienden’ of maak ze zelfs volledig privé. Tegelijkertijd wil je misschien de zoekmachine-indexering uitschakelen. Dat betekent dat als iemand een Google-zoekopdracht uitvoert op je naam, hij of zij niet al je Facebook-berichten kan zien.

Er is geen privacy zonder beveiliging

Hoewel we ons hebben geconcentreerd op hoe je je privacy online kunt beschermen, is het essentieel dat je eerst je online beveiliging veilig stelt. Online privacy en beveiliging gaan hand in hand. We hebben het al gehad over hoe je je communicatie met internet kunt beveiligen, maar je moet de apparaten die je voor toegang gebruikt ook beveiligen, of het nu gaat om laptops, pc’s, smartphones of tablets.

Hier volgen een paar goede tips om ervoor te zorgen dat je apparaten veilig zijn:

• Installeer betrouwbare antivirus- en anti-malwaresoftware. Anti-hackersoftware zorgt ervoor dat je apparaten beveiligd zijn tegen veelvoorkomende bedreigingen, zoals keyloggers, ransomware en Trojaanse paarden. We raden Kaspersky Total Security aan voor de meest uitgebreide bescherming tegen hackers en malware.
• Zorg ervoor dat je je besturingssysteem en andere software regelmatig bijwerkt, met name wanneer er beveiligingspatches worden uitgegeven. Hackers gebruiken vaak kwetsbaarheden in verouderde software als een manier om in te breken, geef ze niet de kans. (Opmerking: als je een besturingssysteem gebruikt dat niet meer wordt ondersteund, zoals Windows 7, waarvan de ondersteuning in januari 2020 is gestopt, moet je het vervangen; het is een makkelijk doel voor hackers)
• Wees voorzichtig met waar je op klikt. Hackers gebruiken vaak ‘phishing’ door nep e-mails te sturen die beweren van je bank of eBay te zijn, maar naar een andere site voeren om je inloggegevens te stelen. Bekijk het e-mailadres zorgvuldig, bekijk de broncode van de pagina en beweeg met je muis over de links om te zien waar ze je naartoe brengen. Andere phishingpogingen zijn erop gericht je op een link naar een foto of een nieuwsbericht te laten klikken, maar als je dat doet malware op je apparaat laden.
• Zorg ervoor dat je je smartphone beveiligt. Gebruik de schermvergrendeling en pincode om hem te beschermen tegen onbevoegde toegang. Gebruik geen jailbreak of root, dat kan hackers een manier geven om je instellingen te overschrijven en hun eigen schadelijke software te installeren. Het is een goed idee om een app te downloaden waarmee je alle gegevens op je telefoon op afstand kunt wissen. Als je telefoon wordt gestolen, zijn je gegevens beveiligd zodra je deze app activeert.
• Wanneer je apps downloadt, bekijk dan om welke rechten ze vragen. Een app die toegang vereist tot je camera, microfoon, locatiediensten, agenda, contactpersonen en social media-accounts vormt een grote bedreiging voor je online privacy. Een berucht voorbeeld: Pokémon Go eiste permissies die het feitelijk het recht gaf om vrijwel alles in je Google-account te bekijken en te wijzigen, behalve het wachtwoord, een probleem dat snel werd opgelost met een update die de vereiste permissies beperkte.
• Verwijder gegevens, programma’s en accounts die je niet meer gebruikt. Hoe meer programma’s of apps actief zijn, hoe groter de kans dat er eentje kan worden gecompromitteerd.
• Gebruik sterke wachtwoorden om je apparaten, internettoegang en accounts te beveiligen. De beste wachtwoordmanagers maken zelfs een volledig gerandomiseerd, ultrasterk wachtwoord voor al je accounts. Maar wat je ook doet, verlies het hoofdwachtwoord voor je wachtwoordmanager niet.
• Het kan ook helpen om je wachtwoorden om de zes maanden of zo te wijzigen om de kans te verkleinen dat je accounts worden gehackt.
• Bescherm je online privacy en veiligheid door zoveel mogelijk twee stap verificatie te gebruiken. Hiermee vergroot je je veiligheid door naast je wachtwoord een tweede vorm van ID-verificatie te eisen, zoals een SMS-code die naar je telefoon wordt gestuurd, een vingerafdruk of een beveiligingsdongle/-fob die je via USB kunt inpluggen.

Monitor je privacy op eventuele inbreuken

Je hebt misschien goed werk verricht door je internetprivacy te beschermen, maar het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de zorg voor je privacy aan de andere kant moet ook zijn werk doen. En soms ontstaat er een beveiligingslek en komen persoonlijke gegevens van klanten naar buiten, of worden ze vernietigd. Hoewel bedrijven over het algemeen crisismanagementplannen hebben die hen in staat stellen om een klantcommunicatiecampagne te voeren en de zaken recht te zetten als er een inbreuk is, zijn er verschillende dingen die je kunt doen om jezelf goed te beschermen.

Ten eerste: zorg ervoor dat je je financiële accounts regelmatig controleert. Let op onverwachte transacties of opnames en onderzoek deze; ze kunnen onschuldig zijn - een automatische incasso die bijvoorbeeld een maand te laat is verwerkt - maar ze kunnen ook aantonen dat je rekening is gecompromitteerd.

Controleer ook je kredietverslagen. Als je persoonlijke gegevens zijn gebruikt voor het doel van identiteitsdiefstal, zal je kredietverslag laten zien of iemand heeft geprobeerd om krediet aan te vragen op je naam. Dit kost je geen cent als je slim bent, want alle drie de kredietinstellingen (in de VS: Equifax, Experian en TransUnion) moeten je elke 12 maanden een gratis rapport verstrekken.

Verander op het moment dat je hoort van een data-inbreuk die gevolgen voor je kan hebben het wachtwoord van het betreffende account. Het is verstandig de wachtwoorden op andere accounts ook te wijzigen, vooral als ze vergelijkbaar zijn met het wachtwoord dat op het gecompromitteerde account wordt gebruikt. Verander ook de antwoorden op je beveiligingsvragen, zelfs als dit betekent dat je een nieuwe meisjesnaam voor je moeder en een nieuwe naam voor je eerste huisdier moet verzinnen. Of gebruik een veilige wachtwoordmanager om je wachtwoorden beveiligd bij elkaar verzameld te houden.

Reageer niet op e-mails van een bedrijf waarin staat dat er een inbreuk is geweest en waarin je wordt gevraagd de link in de e-mail te gebruiken om je gegevens te wijzigen of om een nummer te bellen. Dit kunnen heel goed phishingpogingen zijn. Gebruik in plaats daarvan de eigen website van het bedrijf, of bel een nummer van het bedrijf dat je al had, om na te gaan of er daadwerkelijk sprake is van een inbreuk.

Gerelateerde artikelen

Online blootstelling van je privacy... wat is het ergste wat er kan gebeuren?

Tips voor Facebook-gebruikers om identiteitsdiefstal te voorkomen

Beroemde sterren die zijn gehackt en wat dat voor jou betekent

10 tips om je internetprivacy te verbeteren