Cyberpesten: wat is dat?

De afgelopen decennia is pesten (zoals het bij veel ouders bekend staat) drastisch veranderd en gebeurt het niet meer alleen in de vorm van naschoolse pesterijen of vervelende opmerkingen tijdens de pauze. Tegenwoordig vinden pesterijen veelvuldig online plaats. Pestgedrag vindt tegenwoordig online plaats en wordt in juridische termen 'cyberpesten' genoemd, en kan gevolgen hebben voor het welzijn en de gezondheid van mensen. Dit is vooral het gevolg van de eenvoud en snelheid waarmee allerlei haatzaaiende inhoud via digitale communicatiekanalen kan worden verspreid.

Tegenwoordig kan een kleine ruzie op het schoolplein in korte tijd escaleren tot een reeks haatdragende berichten. In sommige gevallen heeft cyberpesten zelfs zeer ernstige gevolgen. De beste manier om als ouder of kind cyberpesten te stoppen, is om er zoveel mogelijk over te weten. Daarom hebben we deze gids samengesteld. Help mee om cyberpesten vandaag nog een halt toe te roepen.

Voorbeelden van cybercriminaliteit

Cyberpesten (ook wel online pesten genoemd) wordt gedefinieerd als het gebruik van digitale technologie, zoals een telefoon, tablet, gameconsole of pc, om anderen te pesten via e-mails, berichtenplatformen, sociale media, audio- en videoplatformen of per sms. Dit gedrag omvat inhoud delen of plaatsen met als doel om een ander persoon in verlegenheid te brengen. Volgens het National Center for Education Statistics and Bureau of Justice (nationale bureau voor onderwijsstatistieken justitie) heeft 16% van de scholieren van middelbareschoolleeftijd in de VS te maken gehad met een vorm van cyberpesten. Dat is ongeveer 1 op de 6 kinderen.

Aangezien deze pesterijen online en vaak op sociale media plaatsvinden, kan het lastig zijn om cyberpesterijen te herkennen. En nog veel zorgwekkender is dat cyberpesten in sommige gevallen heel snel verandert in ernstigere criminele daden. Daarom hebben we een lijst gemaakt met de meest voorkomende voorbeelden van online pesten, zodat je goed weet hoe je cyberpesten kunt herkennen.

Rechtstreekse intimidatie : Dit omvat haatdragende, beledigende of onbeschofte sms'jes, e-mails of opmerkingen (op een forum of via sociale media), het gebruik van groepschat om iemand digitaal te intimideren, het plaatsen van beledigende, racistische of kwetsende inhoud op openbaar zichtbare delen van de sociale-mediaprofielen van het slachtoffer als rechtstreekse aanval of als aanval jegens het digitale profiel van het slachtoffer.

Vervalsing en imitatie: Duplicaataccounts klonen of maken (waaronder e-mailadressen, telefoonnummers, Facebook, Twitter, Instagram etc.) van het account van het slachtoffer of beledigende of ongewenste inhoud online plaatsen met nepaccounts, iemands online profiel hacken en zonder toestemming de persoonsgegevens veranderen, 'catfishing', de term die wordt gebruikt wanneer iemand een nepaccount gebruikt om met anderen relaties aan te gaan.

Diefstal van gegevens en onrechtmatig delen: Zonder toestemming openbaar (op sociale media) plaatsen of met andere mensen delen van expliciete of seksuele afbeeldingen of video's van een persoon, het zonder toestemming maken van naaktfoto's of expliciete foto's van een persoon of de kleinering ervan, het opnemen of delen van video's of afbeeldingen waarin het slachtoffer fysiek wordt gepest, het verspreiden van geruchten of informatie met als doel het slachtoffer te denigreren, het delen van persoonsgegevens of expliciete afbeeldingen of video's van iemand op een andere website.

Veel van de bovenstaande voorbeelden zijn illegaal en moeten bij de politie worden gemeld. Weet je niet zeker wat je moet doen? Dan kun je altijd contact opnemen met het politiebureau voor advies.

Gevolgen van cyberpesten

Cyberpesten is een vorm van pesten en heeft vaak ernstige en soms tragische gevolgen, waar slachtoffers zelfs als volwassene nog last van hebben. Kinderen die slachtoffer zijn van pesten kunnen te maken krijgen van allerlei problemen met de geestelijke gezondheid, waaronder depressie en verschillende angststoornissen. Vaak hebben deze mensen minder vrienden, vinden ze het lastig om hun draai te vinden op school en zijn ze achterdochtiger in gezelschap van anderen.

a girl cyberbullied

Hoe kan ik cyberpesten voorkomen en stoppen?

Net als bij fysiek pesten zijn er een aantal maatregelen die je als kind of volwassene kunt treffen om cyberpesten tegen te houden.

Vertel het aan iemand

Volgens een onderzoek naar de effecten van pesten op de lange termijn vindt naar schatting maar liefst 90% van de tieners dat cyberpesten een probleem is. Daarbij vindt naar schatting 63% van de tieners het een 'ernstig' probleem. Helaas vinden ook veel jongeren dat scholen, de overheid en sociale-mediabedrijven het probleem niet goed aanpakken, waardoor veel slachtoffers zich onbegrepen en afgezonderd voelen. Daarentegen zien veel tieners hun ouders als vertrouwelingen in de strijd tegen cyberpesten. Dit betekent dat een groot deel van de verantwoordelijkheid terechtkomt bij ouders, die goed moeten blijven opletten en bij hun kinderen moeten informeren als ze denken dat ze slachtoffer zijn van cyberpesten.

In veel gevallen vertellen tieners het liever niet aan hun ouders of andere volwassenen wanneer ze slachtoffer zijn van cyberpesten. Net als bij andere vormen van pesten is dit gebrek aan communicatie vaak het gevolg van schaamte of angst. Slachtoffers zijn vaak bang dat leraren of ouders het pestgedrag niet kunnen stoppen en dat dit juist alleen maar verergert zodra de pestkoppen erachter komen dat het slachtoffer een volwassene heeft ingeschakeld. Als u denkt dat uw kind wordt gecyberpest (of zelf een cyberpester is), is het erg belangrijk dat u zo snel mogelijk ingrijpt. Ga op zoek naar praktische manieren om het probleem aan te kaarten, door bijvoorbeeld in gesprek te gaan met mentors op school en/of een therapeut. Denk je dat je het slachtoffer bent van cyberpesten? Vertel dit dan zo snel mogelijk aan een leraar, ouder of een andere volwassene die kan helpen.

Bewaar alles

Zodra je het pesten hebt besproken met je kind, bewaar je alle berichten, sms'jes en communicatie van de cyberbully door schermafbeeldingen of foto's te maken. Zorg er dan ook voor dat je het tijdstip en de datum, en alle andere relevante informatie noteert. Dit kan tijdens een rechtszaak namelijk van pas komen. Overhandig alles aan de schooldirectie en schakel in ernstige gevallen ook de politie in. In sommige gevallen overschrijdt cyberpesten de grens tussen ergernis en strafbare intimidatie.

Voorkom inmenging

Sinds de lockdownperiode tijdens Covid steeg de hoeveelheid pestgedrag/haatzaaiende berichten van tieners en kinderen met maar liefst 70%. Onderzoekers hebben sindsdien vastgesteld dat negeren een van de belangrijkste manieren is om bepaalde gevallen van cyberpesten te stoppen. Slachtoffers van cyberpesten kunnen pestgedrag vaak beter negeren of vermijden en de situatie meteen melden bij een volwassene. Het doel van pestkoppen is om het slachtoffer boos te maken of om een reactie te krijgen op hun ongegronde claims of kwaadaardige berichten. Als je cyberpesters negeert, neem je hun macht weg. Bovendien moeten getuigen van pestgedrag dit probleem ook melden aan vrienden, familie of leraren.

De beste optie voor slachtoffers is om de pestkop helemaal te blokkeren van sociale media en e-mailaccounts. Op veel sociale-media-apps, zoals Facebook of Instagram, kun je mensen blokkeren. Zo zijn de berichten van de pestkop niet alleen niet meer zichtbaar, maar kan de pestkop ook geen links meer plaatsen naar het profiel van het slachtoffer of berichten van gedeelde contactpersonen zien waarin het slachtoffer is getagd.

Meer informatie

De website enough.org meldde in december 2022 dat bijna de helft (46%) van alle jongeren (tussen de 13 en 17 jaar) te maken heeft gehad met cyberpesten. Uit enquêtes blijkt dat leraren cyberpesten tegenwoordig een van de grootste veiligheidsproblemen in het klaslokaal vinden. Als ouders is het cruciaal om zo veel mogelijk te weten te komen over wat kinderen doen op internet en met hun smartphone. Bekijk de opties voor cyberbeveiliging om kinderen online veilig te houden en neem strengere maatregelen om kinderen online veilig te houden.

Een van de grootste misvattingen is dat jongens altijd de pestkop zijn en dat meisjes vaker het slachtoffer zijn. Uit onderzoek blijkt echter dat meisjes evenveel kans hebben om slachtoffer of pester te zijn. Jongens lopen een groter risico op cyberpesterijen tijdens het gebruik van een gameconsole en meisjes lopen een groter risico tijdens het gebruik van sociale media.

Begrijp waar cyberpesten voorkomt

Veel volwassenen denken dat cyberpesten voornamelijk op sociale media voorkomt. In veel gevallen klopt dat ook. Ongeveer 95% van de Amerikaanse tieners heeft een smartphone (en 45% van de tieners zegt zelf vrijwel altijd online te zijn), maar volwassenen weten vaak niet goed op welke plekken cyberpesten allemaal kan voorkomen. Hoewel cyberpesten kan voorkomen op Facebook, geldt dit evengoed voor Twitter, Instagram, TikTok, Snapchat, e-mails, sms'jes en andere berichten-apps. Nu bijna iedereen een smartphone gebruikt en de technologische ontwikkelingen elkaar razendsnel opvolgen, is het erg belangrijk om voortdurend de digitale en de met internet verbonden apparaten van je kind in de gaten te houden, om zo potentiële bedreigingen voor te blijven.

Herken de signalen

Een kind dat online wordt gepest, ziet er hetzelfde uit als elke andere puber, een beetje afgezonderd en wil vaak niet praten over zijn of haar dag of gevoelens. Er zijn echter meer subtiele signalen waar je op kunt letten, waaronder verminderde interesse in hobby's, cijfers die op onverklaarbare wijze slechter worden, spijbelen, symptomen van depressie en veranderde slaap- of eetgewoonten. Deze veranderingen kunnen ook duiden op andere problemen. Wees extra alert wanneer je kind ineens geen zin meer heeft om de pc te gebruiken of van streek lijkt na langdurig gebruik van de smartphone. Wat betreft cyberpesters, kun je het beste letten op extreme boosheid wanneer je zijn of haar telefoon wegneemt of pc-gebruik beperkt.

Houd gegevens veilig

In een aantal gevallen van cyberpesten met tragische gevolgen, maakten cyberpesters nepprofielen op Facebook om het slachtoffer lastig te vallen door hem of haar te imiteren. Daarom is het voor jou en je tienerzoon of -dochter belangrijk om voorzichtig om te gaan met berichten plaatsen online. Een goed idee is om een limiet te stellen aan hoeveel persoonlijke foto's en informatie jij of je kind online mag zetten. Zorg ervoor dat je kinderen weten hoe ze sterke wachtwoorden maken en weten dat ze die regelmatig moeten wijzigen.

Aangezien cyberpesters vaak het profiel van hun slachtoffers 'overnemen' met beledigende en kwetsende opmerkingen, moeten tieners hun profiele op sociale media altijd op privé zetten en berichten van onbekenden negeren. Oplossingen om je online beveiliging te verbeteren bestaan uit wachtwoordbeheertools en andere functies voor cyberbeveiliging waarmee je de accounts en online identiteiten van je kinderen privé kunt houden.

Ga niet meedoen

Zoals door dosomething.org werd opgemerkt, vechten sommige slachtoffers terug tegen pestkoppen en worden ze vervolgens zelf ook pestkoppen. Om zichzelf te beschermen komt het slachtoffer terecht in een kat-en-muisspel met de pestkop, waardoor het pestgedrag alleen maar verder escaleert (vanuit beide kanten). Zorg ervoor dat je je kind leert om de gevoelens en online privacy van anderen met respect te behandelen. Laat weten dat je begrijpt dat je kind de drang voelt om de bal terug te kaatsen, maar dat dat op de lange termijn niet de beste oplossing is.

Sla de handen ineen

Het is belangrijk om de handen ineen te slaan en samen te zoeken naar langetermijnoplossingen voor online pesten. In 2015 werd in Canada een wetsvoorstel ingediend dat het verspreiden van beelden van een persoon zonder zijn of haar toestemming verbiedt en dat het voor de politie mogelijk maakt een bevelschrift te gebruiken om informatie over internetgebruikers te verkrijgen als er "gerede grond" is om te vermoeden dat de wet is overtreden. Dit wetsvoorstel is sindsdien de leidraad geworden voor verdere wetgeving om kinderen online te beschermen. Cyberpesten kan tegenwoordig verschillende strafrechtelijke gevolgen hebben volgens het Canadese strafwetboek, waaronder intimidatie, uitbuiting, identiteitsdiefstal, haatzaaiing en smaad of laster.

In de VS kan cyberpesten ook tot veel van deze strafrechtelijke aanklachten leiden (afhankelijk van de omstandigheden), maar de wetten verschillen per staat. Daarom is het belangrijk om te weten wat je rechten zijn en de juiste instanties in te schakelen als de situatie uit de hand loop of indien je het gevoel hebt dat je gevaar loopt door cyberpesterijen.

Laat pestkoppen verantwoording nemen

Bark, de op machine learning gebaseerde app die is gemaakt in samenwerking met kinderpsychologen, jeugdadviseurs, digitale mediadeskundigen en wetshandhavingsinstanties, biedt controle en bescherming tegen zowel rechtstreeks cyberpesten als signalen van slachtoffers van cyberpesten. Alleen al in de eerste helft van 2020 waren er meer dan 165.000 gevallen van ernstig pestgedrag.

De bovenstaande cijfers zijn duidelijk: cyberpesten komt vaak voor en is een serieus probleem. Maar dankzij gegevens, signalen waarop je kunt letten en praktijkoplossingen, kunnen ouders en tieners cyberpesten tegengaan.

Gerelateerde artikelen:

Aanbevolen producten:

Cyberpesten: wat is dat?

Kaspersky

Nu cyberpesten wereldwijd steeds vaker voorkomt, is het belangrijk om te weten wat dit inhoudt, hoe het eruitziet en hoe je het kunt voorkomen en stoppen. Klik om verder te lezen.