De veiligheid van kinderen online: apps en websites die ouders moeten kennen
De apps en websites die kinderen en tieners gebruiken veranderen voortdurend. De meeste bieden onschuldig vermaak, maar de slechtste apps voor kinderen kunnen soms tot risicovolle situaties leiden. Zo kunnen kinderen bijvoorbeeld een ongewenst gesprek beginnen met onbekenden, onbedoeld persoonlijke informatie prijsgeven of slachtoffer worden van cyberpesten.
Om er zeker van te zijn dat je kinderen apps gebruiken die passen bij hun leeftijd en situatie, is het essentieel dat je je bewust bent van de risico's.
In dit artikel bespreken we apps en websites die gevaarlijk kunnen zijn voor kinderen.
TikTok
Wat is TikTok?
TikTok is zeer populair onder kinderen en tieners. Dat blijkt wel uit het feit dat de app tot dusver ruim 1,65 miljard keer is gedownload. Met TikTok, ook wel de karaoke voor het digitale tijdperk genoemd, kunnen gebruikers korte muziekvideo's maken, delen en ontdekken. Gebruikers kunnen zich creatief uitleven met speciale effecten die ze aan de video's kunnen toevoegen.
Is TikTok veilig voor kinderen?
- Het account van gebruikers tussen dertien en vijftien jaar wordt standaard ingesteld op privé. Dit betekent dat alleen vrienden kunnen reageren op video's. Livestreamen en gebruikmaken van direct messaging kan vanaf zestien jaar en de minimumleeftijd voor het kopen, versturen of ontvangen van virtuele geschenken is achttien jaar.
- Het programma beschikt echter niet over leeftijdsverificatie en vertrouwt erop dat gebruikers hun echte geboortedatum doorgeven.
- De app stimuleert optredens en veel gebruikers laten graag hun talenten zien. Het gevolg kan zijn dat mensen met slechte bedoelingen vleierij en complimenten gebruiken om met jongeren in contact te komen.
- Verschillende ouders hebben hun zorgen geuit over ongepast taalgebruik in een aantal video's (hoewel de app niet toestaat dat gebruikers zoeken op aanstootgevende content, zoals 'seks' of 'porno').
- Ouders kunnen enige controle uitoefenen met Restricted Mode of ze kunnen met Family Safety Mode hun eigen account koppelen aan dat van hun kind, waardoor ze de volledige controle over de instellingen hebben.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdclassificatie: 13+
Omegle
Wat is Omegle?
Omegle is een gratis chatsite waar je met andere gebruikers kunt praten zonder je te registreren. De slogan van de app luidt: 'Praat met vreemden!' De app koppelt je aan een andere willekeurige ingelogde gebruiker, die zich overal ter wereld kan bevinden.
Chatten is mogelijk via tekst en video's en de app biedt 'interesse'-tags op basis waarvan gebruikers met gedeelde interesses met elkaar in contact kunnen komen. Tijdens de coronapandemie in 2020 nam de populariteit van de app een hoge vlucht.
Chatten is anoniem, tenzij je je identiteit onthult. Aan het begin van een chat worden mensen geïdentificeerd als 'jij' en 'vreemdeling'. Gebruikers kunnen een chat beëindigen als ze zich ongemakkelijk voelen door op de knop 'Stop' te klikken en de site te verlaten of door een chat met iemand anders te beginnen.
Is Omegle veilig voor kinderen?
- Omegle is transparant over de gevaren van de site. Ze geven duidelijk aan dat het bekend is dat personen met slechte bedoelingen gebruikmaken van Omegle en waarschuwen om voorzichtig te zijn.
- Omegle heeft echter geen solide veiligheidsrichtlijnen of functies voor ouderlijk toezicht om kinderen te beschermen.
- Omegle verbindt kinderen met onbekenden van alle leeftijden. Als je je kinderen wilt beschermen tegen de gevaren die zich schuilhouden op sites als Omegle, is het belangrijk dat je met ze praat. Het beste wat je kunt doen is uitleggen wie en wat ze kunnen aantreffen op dergelijke sites en dat niet iedereen goede bedoelingen heeft.
- De belangrijkste zorgen die ouders hebben over deze app zijn de mogelijkheden die de app biedt voor cyberpesten en online grooming.
- Je kunt in Omegle geen andere gebruikers blokkeren, maar de app moedigt gebruikers wel aan om ongepast gedrag te melden.
- Omegle blokkeert weliswaar gebruikers vanwege wreedheid en wangedrag, maar dit gebeurt op basis van hun IP-adres. Deze blokkering is daarom niet effectief tegen algemeen beschikbare software zoals een virtual private network (VPN).
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdclassificatie: 13+
Houseparty
Wat is Houseparty?
Houseparty is een video-chatapp waarmee vrienden met elkaar kunnen communiceren, een-op-een of in groepen tot maximaal acht personen, via live video en tekst in chatgroepen. Gebruikers kunnen spelletjes spelen met de mensen in hun chatgroep.
Is Houseparty veilig voor kinderen?
- Houseparty geeft aan dat je 13+ moet zijn om een account aan te maken, maar heeft geen leeftijdsverificatie; gebruikers hoeven alleen hun geboortedatum in te vullen.
- Er vindt geen screening plaats en de video is live, dus er kan niet worden voorkomen dat kinderen ongepaste content zien.
- De app beschikt niet over functies voor ouderlijk toezicht.
- Houseparty is standaard niet op privé ingesteld. Dat betekent dat bij gebruik van de app vrienden (of vrienden van vrienden die je misschien niet kent) automatisch een videochat met je kunnen beginnen, zonder dat je ze eerst hoeft te accepteren.
- Mensen kunnen ook zien in welke gesprekken je zit en met wie, en kunnen zonder uitnodiging meedoen.
- Gebruikers kunnen koppelingen sturen via de chat en screenshots maken.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdclassificatie: 13+
Tellonym
Wat is Tellonym?
Tellonym is een anonieme messenger-app die zichzelf omschrijft als 'de eerlijkste plek op internet'.
Met Tellonym kunnen gebruikers vragen stellen over elkaar en deze beantwoorden, zonder hun identiteit prijs te geven. De app is erg populair onder middelbare scholieren.
Is Tellonym veilig voor kinderen?
- De content wordt door de gebruikers gegenereerd en is anoniem. Er zijn meldingen geweest van cyberpesten, gewelddadige bedreigingen en onderwerpen voor volwassenen, waaronder seksueel getinte content en verwijzingen naar drugs en alcohol (als geen filters zijn ingeschakeld).
- Hoewel de app in de App Store wordt geclassificeerd als 17+, kent deze geen leeftijdsverificatie.
- Accounts staan standaard ingesteld op openbaar, wat betekent dat onbekenden in contact kunnen komen met je kind.
- De app beschikt over een functie voor locatie delen. Deze functie is standaard uitgeschakeld, maar het is aan te raden om te controleren of dat bij jouw kind ook daadwerkelijk het geval is.
- De app beschikt over tools voor melden en blokkeren en heeft ook communityrichtlijnen waaraan gebruikers zich moeten houden.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdsclassificatie: Volgens de gebruiksvoorwaarden van Tellonym moeten gebruikers 13+ zijn, maar de App Store acht deze app geschikt voor gebruikers van 17+.
Snapchat
Wat is Snapchat?
Snapchat is een app waarmee gebruikers foto's en video's kunnen versturen die verdwijnen zodra ze zijn ontvangen. De app beschikt over verschillende functies en effecten waarmee gebruikers hun afbeeldingen kunnen aanpassen.
Is Snapchat veilig voor kinderen?
- Volgens de algemene voorwaarden van Snapchat moet je 13+ zijn om je te kunnen aanmelden, maar ook hier vindt geen leeftijdsverificatie plaats.
- Veel kinderen denken dat afbeeldingen op Snapchat niet kunnen worden opgeslagen en verspreid en durven daarom misschien foto's te delen die ze anders niet zouden delen. Gebruikers kunnen echter een screenshot maken voordat de afbeelding uit de app verdwijnt en de afbeeldingen zelf blijven tot dertig dagen op de servers van Snapchat staan.
- Verschillende ouders hebben hun zorgen geuit over leeftijdsongeschikt materiaal en marketingtrucjes waarmee onder het mom van een quiz gegevens van gebruikers worden verzameld.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdclassificatie: 13+
YOLO
Wat is YOLO?
YOLO staat voor 'You Only Live Once' (je leeft maar één keer). Het is een anonieme vraag- en antwoordapp binnen Snapchat. Gebruikers kunnen anoniem vragen en reacties bij een Snapchat-verhaal plaatsen en een afbeelding toevoegen.
Zodra gebruikers de app hebben gekoppeld aan een Snapchat-account, krijgen ze de vraag of ze 'anonieme berichten willen ontvangen' en een vraag willen bedenken die anderen ertoe aanzet 'eerlijke berichten te sturen'.
Is YOLO veilig voor kinderen?
- Deze app en vergelijkbare andere apps kunnen door het anonieme aspect een vrijplaats worden voor pesten en soms genadeloos eerlijke reacties. In het verleden hebben de stores van Apple en Google vergelijkbare anonieme apps geweerd, vanwege de ruimte die deze apps bieden voor cyberpesten en haatdragende taal.
- Gebruikers kunnen wel meldingen doen over personen, maar ze kunnen niemand blokkeren. De gebruikers van de app zijn immers anoniem. Als iemand een beledigende reactie stuurt, is het de bedoeling dat dit door de algoritmes wordt opgepikt. In de algemene voorwaarden staat dat 'aanstootgevende inhoud' niet wordt getolereerd. Als je melding maakt van een reactie, hoort deze te worden verwijderd als deze als aanstootgevend wordt bestempeld.
- De app is vaag over hoe gebruikersgegevens worden gedeeld.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdclassificatie: 13+
Kik
Wat is Kik?
Kik is een gratis app voor tekstberichten zonder limiet voor tekens of tekst. Met deze app kunnen kinderen een gebruikersnaam aanmaken en berichten naar onbekenden sturen zonder hun mobiele telefoonnummer te delen. Gebruikers kunnen foto's, video's en games delen op dit platform.
Is Kik veilig voor kinderen?
- Met de app kunnen kinderen online chatten met onbekenden. Aangezien gebruikers zichzelf kunnen identificeren op basis van alleen een gebruikersnaam (dus niet gekoppeld aan een telefoonnummer), gaat Kik verder dan alle andere apps wat anonimiteit betreft.
- Kik heeft veel kritiek gekregen vanwege de combinatie van anonimiteit, waarbij gebruikers profielen kunnen zoeken op basis van leeftijd, en de mogelijkheid om afbeeldingen te versturen die niet worden opgeslagen op de telefoon.
- Kik beschikt niet over functies voor ouderlijk toezicht.
- In 2018 meldde de BBC dat de Kik Messenger-app alleen al in het Verenigd Koninkrijk een rol speelde bij 1100 gevallen van kindermisbruik. De app lijkt daarmee een van de slechtste apps voor kinderen te zijn.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdclassificatie: 13+
Discord
Wat is Discord?
Discord is een app voor spraak- en tekstchats die populair is onder gamers. Gamers gebruiken de app om tijdens het gamen met andere spelers te chatten of om tips en advies uit te wisselen op speciale gameservers.
Sommige games, zoals Fortnight, hebben officiële Discord-servers voor fans, waar ze over de game kunnen praten.
Is Discord veilig voor kinderen?
- Op de site van Discord is informatie beschikbaar voor ouders en verzorgers, met tips om hun kind veilig gebruik te laten maken van de app.
- Daarnaast beschikt Discord over de functie 'Keep me safe' (bescherm mijn veiligheid), die ongepaste beelden die via rechtstreekse berichten zijn verstuurd automatisch blokkeert. Dit moet je zelf inschakelen wanneer je kind een account aanmaakt. Deze functie scant echter geen tekst. Je kind kan dus nog steeds berichten ontvangen met ongepaste of verontrustende taal.
- Je kunt de privacy-instellingen voor je kind zo instellen dat onbekenden geen contact met je kind kunnen opnemen, maar je kind blijft wel toegang houden tot de openbare servers. Dat betekent dat je kind op de openbare servers in aanraking kan komen met afbeeldingen, video's en reacties die als verontrustend kunnen worden ervaren.
- Je kunt een gebruiker eenvoudig rechtstreeks in de app blokkeren door op het gebruikersprofiel te klikken.
- Het is ingewikkelder om afzonderlijke content te melden. Daarvoor moet je Discord een bericht sturen met een koppeling naar het bericht, de afbeelding of de video waarover je een melding wilt maken.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdclassificatie: 13+
Twitch
Wat is Twitch?
Twitch is een site voor livestreaming die populair is bij gamers. Met Twitch kunnen gebruikers live gameplay delen met anderen, die in realtime kunnen kijken en reageren. Gebruikers kunnen bovendien reeds gespeelde games terugkijken en chatten met andere gamers.
Het is niet mogelijk om via Twitch deel te nemen aan een live game, maar je kunt wel in een live chatvenser praten met andere gebruikers die naar dezelfde game kijken.
Is Twitch veilig voor kinderen?
- Bij livestreams bestaat altijd de mogelijkheid van ongefilterde taal of ongepaste afbeeldingen, omdat er geen editing plaatsvindt.
- De chatfunctie van Twitch kan bij populaire streams met een groot aantal kijkers af en toe chaotisch zijn. Iedereen is dan tegelijkertijd aan het typen om in contact te komen met zijn favoriete streamer. Op de grotere kanalen kunnen de chats ontaarden in een schreeuwwedstrijd, inclusief cyberpesten en haatdragende taal. Als dit gebeurt, kunnen de moderators de overbelaste chatfunctie maar met moeite bijhouden.
- Let er bij livestreamen op dat de game die je kind streamt geschikt is voor zijn of haar leeftijd en zorg ervoor dat de chat wordt gemonitord, zodat je geen ongewenste aandacht trekt.
- Als je kind voornamelijk naar de livestream van andere gamers kijkt, kun je het beste uitzoeken naar welke personen en kanalen je kind kijkt en ervoor zorgen dat je kind alleen naar streams kijkt die geschikt zijn voor zijn of haar leeftijd.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdclassificatie: 13+
Tumblr
Wat is Tumblr?
Tumblr is een site voor microbloggen, waar gebruikers foto's, video's, korte blogs, GIF-bestanden en koppelingen kunnen delen. De site heeft een ingebouwde chatfunctie. Tumblr is ook een plek waar kinderen en tieners contact met elkaar zoeken en hun fandoms delen, dat wil zeggen dat ze berichten plaatsen over series of films waar ze fan van zijn.
Is Tumblr veilig voor kinderen?
- Sinds 2018 weert Tumblr pornografische content, maar het is nog steeds mogelijk om seksueel getinte afbeeldingen te zien op het platform. Ook zijn er meldingen van berichten over pro-anorexia (soms ook pro-ana genoemd), berichten die zelfbeschadiging aanmoedigen en andere ongeschikte content.
- Tumblr beschikt niet over functies voor ouderlijk toezicht, maar heeft wel privacy-instellingen die je samen met je kind kunt aanpassen.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdsclassificatie: 16+
Wat is Instagram?
Instagram ken je waarschijnlijk beter dan andere apps voor fotodelen; de app is enorm populair. Gebruikers plaatsen foto's op hun grid, die ze vervolgens met behulp van filters kunnen bewerken. Ze kunnen ook verhalen plaatsen, die 24 uur blijven staan. Instagram is in handen van Facebook en gebruikers volgen dan ook vaak vrienden, familie of beroemdheden. De app beschikt ook over een functie voor livestreamen.
Is Instagram veilig voor kinderen?
- De app heeft ingebouwde functies die aanstootgevende woorden en reacties automatisch verwijderen. Daarnaast kun je zelf een lijst toevoegen van woorden die je niet wilt laten weergeven. Toch is het nog steeds mogelijk om content voor volwassenen of ongepaste content en reacties aan te treffen in de app (het is wel mogelijk om ongepaste content te markeren voor beoordeling).
- Sommige mensen gebruiken de app om beledigende of vervelende reacties te plaatsen. Dit staat bekend als 'trollen' en gebeurt vaak anoniem.
- Gebruikers kunnen hun instellingen wijzigen en zo hun locatie of bepaalde volgers blokkeren, maar veel gebruikers zijn nonchalant met hun instellingen en leggen contact met mensen die ze niet kennen.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdsclassificatie: 13+
Wat is WhatsApp?
Veel ouders gebruiken WhatsApp, een zeer populaire berichtenapp waarmee gebruikers wereldwijd tekst, video's en foto's kunnen versturen en kunnen (video)bellen.
Is WhatsApp veilig voor kinderen?
- Je kind of tiener kan weliswaar alleen praten met bestaande contacten op zijn of haar telefoon, maar er kan wel content worden gedeeld die niet geschikt is voor de leeftijd van je kind. Dit kan met name een probleem zijn als je kind door vrienden wordt toegevoegd aan een groepsgesprek, waardoor je kind contacten op zijn telefoon krijgt die je kind nog nooit in levende lijve heeft ontmoet.
- Op deze manier kan je kind in contact komen met een onbekende en kwetsbaar zijn voor content die deze persoon plaatst.
- Gebruikers hebben geen controle over door wie ze aan een groepschat worden toegevoegd, maar bepalen wel altijd zelf of ze aan de groepschat willen deelnemen; je kunt de groepschat altijd verlaten.
- Raad je kind aan de groep te verlaten en er met jou over te praten als hij of zij in een groepschat zit met een onbekende en hier een slecht gevoel over heeft.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdsclassificatie: 16+
YouTube Kids
Wat is YouTube Kids?
YouTube beschrijft YouTube Kids als een 'veiligere omgeving voor kinderen waarin ze YouTube kunnen ontdekken' en waar ouders en verzorgers makkelijker begeleiding kunnen bieden bij deze ontdekkingsreis.
Het is in feite een aparte versie van de populaire site voor het delen van video's, volledig gericht op kinderen. Een van de beste functies van de site is een timer. Hiermee kun je beperken hoelang je kind actief mag zijn op de app.
Is YouTube Kids veilig voor kinderen?
- De app is behoorlijk veilig. Het algoritme is erop gericht om alle content die ongeschikt is voor kinderen eruit te filteren. Bovendien vindt nog een extra controle plaats door menselijke moderators. Toch bestaat er een kleine kans dat content met naakte personen of geweld door de mazen van het net glipt.
- Er bestaan meldingen van video's die eruitzien alsof ze voor kinderen zijn, maar dit in werkelijkheid duidelijk niet zijn. Deze video's hebben op het eerste gezicht kindvriendelijke titels en beginnen met bekende figuren uit televisieprogramma's voor kinderen (zoals Peppa Pig), maar worden gaandeweg vreemd of zelfs verontrustend. Sommige van deze video's zijn zo gemaakt dat ze het algoritme van YouTube doelbewust misleiden.
- YouTube waarschuwt dat kinderen iets kunnen zien waarvan jij niet wilt dat ze het zien en dat je ongeschikte video's kunt blokkeren of melden.
- Als je de premiumversie niet hebt, krijg je advertenties te zien voor junkfood of producten die je misschien niet geschikt vindt voor je kind.
Officiële leeftijdsclassificatie?
Officiële leeftijdsclassificatie: 4+
9 tips om met je kind te praten over veiligheid op het internet
Nu je hebt kennisgemaakt met een aantal websites en apps die mogelijk gevaarlijk kunnen zijn, is het tijd om met je kinderen te praten over internet en online veiligheid.
Hieronder vind je een aantal tips en adviezen om dit gesprek soepel te laten verlopen:
1. Vraag je kind welke apps en websites hij of zij gebruikt
Vraag je kind om zijn of haar favoriete apps, games of websites te laten zien en uit te leggen. Zo leer je begrijpen hoe ze werken en welke mogelijke problemen er spelen bij de slechtste apps voor kinderen.
2. Bespreek eventuele zorgen met je kind
Als je vindt dat je kind een app of website gebruikt die gevaarlijk kan zijn voor kinderen of tieners, leg dan uit waarom je dit vindt. Neem als het mogelijk is samen met je kind een beslissing, zodat je kind begrijpt wat de reden is om iets niet te gebruiken.
3. Wees eerlijk en oprecht tegen je kinderen
Praat met ze over de gevolgen van ongepast gebruik van technologie. Leer je kinderen over cyberpesten, hacken en social engineering, en online grooming.
4. Stel je kind gerust en zeg dat hij of zij altijd met je kan praten
Zeg dat je niet boos zult worden als je kind je vertelt over iets dat hij of zij online heeft gezien, zoals vervelende reacties, seksuele content of gewelddadige beelden. Zeg dat je liever hebt dat je kind daar met jou over praat dan dat hij of zij deze zaken voor zichzelf houdt. Laat je kind zien hoe verontrustende content kan worden geblokkeerd of gemeld.
5. Stel grenzen – maar wees realistisch
Welke grenzen je stelt aan internetgebruik is afhankelijk van de leeftijd van je kind en wat past bij jouw gezin. Deze grenzen kunnen bijvoorbeeld zijn dat jullie regels hebben over wanneer en hoelang je kinderen online mogen zijn, dat ze geen dingen zeggen in tekstberichten die ze iemand niet recht in zijn gezicht zouden zeggen, dat ze geen afbeeldingen sturen die privé moeten blijven of dat ze hun wachtwoord met jou delen, zodat je de telefoon van je kind kunt controleren.
6. Stel ouderlijk toezicht in
Stel ouderlijk toezicht en internetfilters in of controleer hoe deze zijn ingesteld. Ouderlijk toezicht is ontwikkeld om kinderen te helpen beschermen tegen ongepaste online content. Dit toezicht kan op verschillende manieren worden gebruikt. Zo kun je ervoor zorgen dat je kinderen alleen toegang hebben tot content die geschikt is voor hun leeftijd, gebruikstijden instellen, activiteit bijhouden en voorkomen dat persoonlijke gegevens met onbekenden worden gedeeld.
7. Zorg ervoor dat je kind de nieuwste antivirusprogramma's gebruikt
Antivirussoftware beschermt apparaten tegen inkomende bedreigingen en zoekt, vernietigt en waarschuwt voor mogelijke bedreigingen van het systeem. Er komen voortdurend nieuwe virussen bij en antivirussoftware volgt de meest recente bedreigingen op de voet.
8. Zorg dat de privacy-instellingen van je kind zo streng mogelijk zijn ingesteld
Bijna alle sociale-media-apps hebben privacy-instellingen die je kunt aanpassen. Leer deze instellingen kennen en configureer ze samen met je kinderen.
9. Gebruik een betrouwbare cybersecurity-oplossing op alle apparaten van je kinderen
Kaspersky Safe Kids is ontworpen jou te helpen je kinderen online te beschermen. Het programma bevat een app op het apparaat van je kind en een app op je eigen telefoon waarmee je rapporten kunt bekijken en instellingen kunt aanpassen. De software bevat ingebouwde functies voor ouderlijk toezicht en maakt het zelfs mogelijk om de schermtijd per apparaat te beheren.
Gerelateerde artikelen:
De veiligheid van kinderen online: apps en websites die ouders moeten kennen
Kaspersky
Uitgelichte artikelen
