Trollen, bots en nepaccounts

Wat is trolling?

Een internettrol is iemand die opzettelijk probeert aanstoot te geven of conflicten te veroorzaken door controversiële of denigrerende reacties online te plaatsen. Hun doel is meestal om anderen boos te maken of hen te provoceren tot boze reacties. Trollen richten zich op platformen waaronder sociale media, forums en chatrooms.

Bij de meeste online community's kunnen gebruikers gebruikersnamen aanmaken die niet gekoppeld zijn aan hun ware identiteit. Deze anonimiteit maakt het voor trollen makkelijker om acties uit te voeren zonder enige consequenties. De motivaties voor trolling variëren, maar het doel is meestal om anderszins beschaafde discussies te verstoren.

In de beginperiode van het internet werd trollen gezien als een minder schadelijke activiteit – bestaande leden van een forum bijvoorbeeld in verwarring brengen met binnenpretjes of opzettelijk onjuiste informatie plaatsen om anderen te prikkelen een gesprek te voeren dat tijdverspilling is. In de loop der tijd is het tot iets duisters uitgegroeid en nu wordt het geassocieerd met verschillende vormen van online intimidatie.

Trollen is niet hetzelfde als het met anderen oneens zijn of het uiten van sterke meningen, wat normale aspecten van een gezonde discussie kunnen zijn. Trollen gaat veel verder dan dat, door opzettelijk te proberen heftige reacties te provoceren en door kwaadaardig plezier te halen uit het ongemak van anderen.

Waar de term 'trolling' vandaan komt, is discutabel: velen zeggen dat het van een vistechniek komt die 'trolling' wordt genoemd, waarbij een haak met aas door het water wordt gesleept om te zien wat bijt (in tegenstelling tot 'trawling', waarbij met een net wordt gesleept). Anderen denken juist dat de term verwijst naar de trollen uit de Scandinavische folklore. Dit waren brugwachters die mensen alleen doorlieten als ze een vraag goed wisten te beantwoorden.

Tekenen van trolling

Het is niet altijd makkelijk om onderscheid te maken tussen iemand die trolt en iemand die serieus over een onderwerp wil discussiëren. Let op de volgende signalen:

Off-topic gaan:

Dit is om andere posters te irriteren en te storen.

Niet willen opgeven:

Trollen hebben de neiging om te blijven posten totdat ze de reactie hebben uitgelokt die ze willen.

Ongerelateerde afbeeldingen of memes gebruiken:

Trollen gebruiken memes, afbeeldingen en gifs als reactie op meestal beredeneerde, geschreven posts van anderen.

Bewijsmateriaal of feiten negeren:

Trollen erkennen geen feiten die hun standpunt tegenspreken.

Een minachtende toon tegen anderen gebruiken:

Trollen provoceren de andere partij door een neerbuigende of confronterende toon aan te slaan en tegenargumenten te verwerpen.

Deze lijst is niet uitputtend. Als iemand over het algemeen geen serieuze, oprechte discussie wil voeren en opzettelijk provoceert, dan is de kans groot dat deze persoon een internettrol is.

Hoe om te gaan met trollen op sociale media

Trollen op internet kunnen vervelend en onprettig gedrag vertonen, en het kan lastig zijn om te weten hoe je erop moet reageren. Als je je afvraagt hoe je op een trol moet reageren, hebben wij hier enkele tips:

Negeer ze

Een vaak gehoorde frase luidt: "Don't feed the troll", ofwel "Voer de trol niet". Trollen trekken vaak aandacht en lokken emotionele reacties uit. Als je dus reageert op vervelende of beledigende berichten, krijgt de trol wat hij wil. Wanneer je probeert met ze in gesprek te gaan, trollen ze alleen nog maar meer. Het beste is om ze te negeren.

Blokkeer ze

Op de meeste sociale-mediaplatformen kun je tegenwoordig andere gebruikers eenvoudig blokkeren. Als een trol je lastig valt, kun je hem blokkeren om zijn berichten niet meer te zien.

Rapporteer ze

Nogmaals, op de meeste sociale-mediaplatformen en online forums kun je andere gebruikers rapporteren die beledigend of hatelijk zijn. Als je melding wordt geaccepteerd, wordt de trol mogelijk tijdelijk op non-actief gezet of wordt zijn account volledig verwijderd.

Pas je privacy-instellingen aan

Als je niet graag op sociale media zit, kun je je privacy-instellingen zo aanpassen dat je account alleen zichtbaar is voor je huidige verbindingen. Je account is dan niet meer openbaar. Meestal kun je ook aangeven wie er op je berichten kan reageren, voor het geval je geen zin hebt om over je bericht in discussie te gaan.

Wat zijn nepaccounts?

Nepaccounts zijn online accounts die niet aan werkelijke gebruikers zijn gekoppeld. Sommige accounts zijn voor de lol aangemaakt, andere worden gebruikt om andere gebruikers op te lichten, en weer andere verspreiden nepnieuws en misinformatie.

Nepaccounts worden meestal beheerd door bots. Deze bots worden bestuurd door kwaadaardige actoren voor verschillende doeleinden, zoals het volgende:

De populariteit van een persoon of groep artificieel vergroten
Politiek, inclusief verkiezingen, beïnvloeden
Financiële markten beïnvloeden
Anderen het zwijgen proberen op te leggen
Spam- en phishingaanvallen verspreiden

Bots kunnen net als echte gebruikers iets leuk vinden, delen en reacties achterlaten op socale-mediaplatformen. Het kan gevaarlijk zijn wanneer bots op sociale media het gedrag van echte gebruikers nabootsen en actief deelnemen aan het publieke debat. Volgens sommigen beïnvloeden ze zelfs verkiezingsuitslagen.

Maar niet alle profielen van bots zijn misleidend. Er zijn enkele die nuttig zijn en die openlijk aangeven dat ze bots zijn. En niet alle nepaccounts worden beheerd door bots; sommige worden gerund door mensen. Door mensen beheerde nepaccounts kunnen namaakaccounts of zogenaamde sokpopaccounts zijn. De eigenaars van dit soort accounts gebruiken deze om anderen te bekritiseren of zelfs om zichzelf op te hemelen.

Bots die berichten of tweets artificieel te verspreiden, maken vaak deel uit van een botnet, oftewel een netwerk van meerdere bots. Deze geprogrammeerde bots werken allemaal op dezelfde manier en volgen allemaal dezelfde onderwerpen en hashtags. Door kwaadaardige actoren beheerde trolbots zaaien verdeeldheid en wantrouwen. Naast het stimuleren van onenigheden, proberen ze ook een algemeen gevoel te scheppen dat de 'waarheid' niet meer bestaat.

Het is niet precies bekend hoeveel bots op sociale media er zijn, maar naar schatting is 5 tot 15% van alle accounts een bot. Alleen al vanwege de hoeveelheid sociale-mediabots in combinatie met hun vermogen om 'echt' te lijken, leidt ertoe dat ze erg effectief zijn voor hun beoogde doel. Veel mensen herkennen de bots niet en denken te reageren op echte gebruikers. Sociale-mediabots proberen verbinding te maken met andere gebruikers of ze te bevrienden, zodat hun netwerk groeit. Als je de persoon niet kent, geen gemeenschappelijke verbindingen hebt en hun verbindingsverzoek geen persoonlijke bericht bevat, dan kun je dit verzoek om te verbinden het beste weigeren.

Een vaak gehoorde term over nepaccounts is 'cyborg'. Een cyborg is een hybride account waarbij een persoon regelmatig een botaccount overneemt om te reageren op andere gebruikers en om originele content te plaatsen. Cyborgs zijn duurder en kosten meer tijd om te beheren, maar doordat deze accounts een menselijke 'touch' hebben, is het lastiger om ze te identificeren als bot.

Hoe kun je nepaccounts herkennen?

Het kan moeilijk zijn om online te bepalen of je met een echt persoon te maken hebt of niet. Hier volgen enkele tips om je te helpen erachter te komen hoe je een bot op sociale media herkent:

Controleer de profielgegevens:

Accountnamen van bots bevatten vaak reeksen van op het eerste gezicht willekeurige getallen. Ze hebben meestal geen profielfoto. Als ze die wel hebben, is het misschien een voor de hand liggende stockafbeelding, of een algemene foto van bijvoorbeeld een landschap of dier. Als je vermoedt dat de profielfoto nep is, kun je altijd omgekeerd zoeken op de afbeelding. Komt de foto op meerdere profielen voor? Dan is de kans groot dat het om een bot gaat.

Controleer wanneer ze lid zijn geworden:

Als ze zich pas sinds kort hebben aangemeld bij het sociale-mediaplatform, dan is dit misschien een teken dat het account alleen is aangemaakt om berichten van anderen te promoten.

Controleer het aantal volgers:

Is het account onlangs lid geworden? En volgt het al duizenden andere accounts, maar volgen er slechts een klein aantal terug? Dan kunnen er al belletjes gaan rinkelen.

Postfrequentie:

Hoe vaak reageren, tweeten of posten ze? Bots zijn meestal veel actiever dan een gemiddelde sociale-mediagebruiker. Een groot aantal berichten in een kort tijdsbestek kan een teken zijn dat het om een geautomatiseerd account gaat.

Standpunt:

Over welke onderwerpen of meningen posten ze meestal? Als het account zich steeds weer op dezelfde kwesties richt, dan kan het geprogrammeerd zijn om dit te doen. Veel botaccounts plaatsen geen originele content, maar vinden bestaande content simpelweg leuk en delen deze om het trending te maken. Dit kan een ander teken zijn.

Content van slechte kwaliteit:

De manier van schrijven lijkt onnatuurlijk of bevat een vreemde zinsopbouw, wat erop kan duiden dat het automatisch is gegenereerd. Bij het citeren van gegevens of statistieken vermeldt het account geen betrouwbare bron. Links naar nieuwsberichten verwijzen vaak naar websites met nepnieuws, in plaats van naar legitieme nieuwsbronnen.

Overmatig gebruik van hashtags:

Op Twitter gebruiken botaccounts vaak verschillende hashtags om deze trending te maken. Een overvloed aan hashtags die niets te maken hebben met de content van het bericht is mogelijk een teken van botactiviteit. Kijk dus uit voor overmatig gebruik van hashtags.

Nogmaals, deze lijst is niet volledig. Het is belangrijk om naar het algemene gedrag van een account te kijken, en niet slechts naar één of twee afzonderlijke kenmerken. Niet alle geautomatiseerde accounts zijn slecht. Sommige zijn er zelfs transparant over en zijn nuttig. Toch bestaan er schadelijke botaccounts, en daarom is het raadzaam om kritisch om te gaan met sociale media.

Een nepaccount rapporteren

Als je een nepaccount tegenkomt, kun je dit rapporteren zodat sociale-medianetwerken actie kunnen ondernemen. Op de meeste sociale-mediaplatformen kun je botaccounts makkelijk rapporteren. Bijvoorbeeld:

Een nep Facebook-account rapporteren

Ga naar het profiel van het nepaccount.
- Als je het niet vindt, probeer dan te zoeken naar de naam van het profiel of vraag vrienden of ze je een link kunnen sturen.
Klik op de drie puntjes onder de omslagfoto en selecteer Hulp zoeken of profiel rapporteren.
Volg de instructies op het scherm voor nepaccounts om te rapporteren.

Lees hier hoe je een account kunt rapporteren dat zich voordoet als jou of iemand die je kent.

Een nep Instagram-account rapporteren

Ga naar het profiel van het botaccount.
Tik rechtsboven op de drie puntjes en selecteer Rapporteren.
Selecteer in het vervolgscherm Het is spam.
Hierdoor blokkeer je het account ook uit de volgerslijst.

Een nep Twitter-account rapporteren

Open het profiel van het botaccount.
Klik in de rechterbovenhoek op het pictogram met de drie puntjes.
Selecteer Rapporteren. Je ziet een lijst met mogelijke redenen voor het rapporteren.
Selecteer Het is verdacht of spam.
Selecteer in het vervolgscherm Het is een nepaccount.

Een van de beste manieren om veilig te blijven internetten is niet alleen goed opletten voor trollen, bots en nepaccounts, maar ook door gebruik te maken van een uitgebreide anti-virusoplossing. Kaspersky Total Security beschermt bijvoorbeeld tegen hackers, virussen en malware en bevat diverse privacytools om je op meerdere manieren te beveiligen.

Gerelateerde artikelen: