Overslaan naar hoofdinhoud

Definitie van cyberhygiëne

Cyberhygiëne verwijst naar alle maatregelen die gebruikers van computers en andere apparaten kunnen nemen om hun online beveiliging te verbeteren en hun systeem gezond te houden. Cyberhygiëne houdt in dat zowel personen als organisaties een beveiligingsgerichte mentaliteit moeten hebben zodat ze mogelijke inbreuken kunnen beperken. Een van de fundamentele principes van cyberhygiëne is dat het onderdeel moet worden van de dagelijkse routine.

Wat is cyberhygiëne?

Cyberhygiëne houdt in dat je jezelf goede gewoonten aanleert op het gebied van cyberbeveiliging, zodat je cyberdreigingen en online veiligheidsproblemen kunt voorblijven. Cyberhygiëne wordt ook wel eens vergeleken met persoonlijke hygiëne omdat het bij beide soorten draait om voorzorgsmaatregelen die regelmatig worden genomen ten behoeve van gezondheid en welzijn.

Cyberhygiëne is erop gericht om de basisgezondheid en -veiligheid van hard- en software te waarborgen, zodat ze beschermd zijn tegen dreigingen zoals malware. Als cyberhygiëne met regelmaat wordt toegepast, houd je je gegevens veilig en beschermd. Net als bij andere gewoontes die je jezelf eigen wilt maken, is ook voor cyberhygiëne routine en herhaling nodig.

Door een routine op te bouwen rond cyberhygiëne, kun je voorkomen dat cybercriminelen inbreuk maken op je beveiliging of persoonsgegevens stelen. Ook zorg je er zo voor dat je software en besturingssystemen up-to-date blijven.

Cyberhygiëne als concept is steeds relevanter geworden sinds de uitbraak van de Covid-19-pandemie, omdat met de toename van thuiswerken overal ter wereld ook de cybercriminaliteit een enorme vlucht nam.

Veelvoorkomende problemen rond cyberhygiëne

Met cyberhygiëne kun je diverse problemen voorkomen, zoals:

  • Beveiligingsinbreuken: zoals dreigingen van hackers, phishing, malware en virussen.
  • Gegevensverlies: harde schijven en online cloudopslag waarvan geen back-up wordt gemaakt, kunnen kwetsbaar zijn voor hacken, beschadiging of andere problemen waardoor gegevens verloren kunnen gaan.
  • Verouderde software: kan ertoe leiden dat je apparaat kwetsbaarder is voor online aanvallen.
  • Verouderde anti-virus: beveiligingssoftware die niet up-to-date wordt gehouden, is minder effectief in het beschermen tegen de nieuwste cyberdreigingen.

Hoe kun je zorgen voor goede cyberhygiëne?

Als je als individu cyberhygiëne wilt opbouwen, zijn er twee essentiële aspecten om rekening mee te houden: het ontwikkelen van regelmatige routines of gewoonten en het gebruik van de juiste tools. Laten we beide aspecten eens nader bekijken.

Regelmatige routines of gewoonten:

Cyberhygiëne is geen eenmalige handeling, maar moet regelmatig worden uitgevoerd. Je kunt bijvoorbeeld gewoontes ontwikkelen door automatische herinneringen in te stellen of datums voor verschillende taken toe te voegen aan je kalenders. Denk bijvoorbeeld aan het scannen op virussen met anti-virussoftware, het wijzigen van je wachtwoorden, het up-to-date houden van apps, software en besturingssystemen, en het wissen van je harde schijf. Als cyberhygiëne eenmaal is ingesleten, wordt het een onderdeel van je normale persoonlijke cyberbeveiligingsroutine.

De juiste tools gebruiken:

Deze omvatten:

  • Een firewall voor het netwerk: hiermee voorkom je dat onbevoegde gebruikers toegang krijgen tot je websites, mailservers en andere informatiebronnen die toegankelijk zijn via het internet.
  • Software voor het wissen van gegevens: telkens wanneer je nieuwe software implementeert, hardware toevoegt of systeembestanden wijzigt, bestaat het risico dat je persoonlijke gegevens verliest. Met behulp van software voor het wissen van gegevens kun je gegevens die je niet nodig hebt, wissen en van de harde schijf verwijderen.
  • Een programma voor wachtwoordbeheer: sterke, complexe wachtwoorden gebruiken en deze regelmatig wijzigen, is een belangrijk aspect van internethygiëne. Door gebruik te maken van een programma voor wachtwoordbeheer, kun je meerdere wachtwoorden instellen en bijhouden.
  • Met hoogwaardige anti-virussoftware die automatische apparaatscans plant en uitvoert, en schadelijke software opspoort en verwijdert, bescherm je je apparaten tegen een scala aan online dreigingen en beveiligingsinbreuken.

Met cyberhygiëne houd je je digitale omgeving op orde, niet in de laatste plaats omdat je er zo ook voor zorgt dat programma's up-to-date blijven. Verouderde programma's kunnen kwetsbaarheden bevatten die hackers kunnen uitbuiten. Werk webapplicaties, mobiele apps en besturingssystemen dus regelmatig bij om beveiligingsproblemen te voorkomen. Voer regelmatig updates uit omdat deze nieuwe softwarepatches omvatten om gebreken te verhelpen. Met hardware-updates voorkom je prestatieproblemen.

Wanneer je regelmatig anti-virusscans uitvoert, voorkom je problemen voordat ze zich voordoen. Met goed onderhoud bescherm je je digitale activa tegen aanhoudende online dreigingen. Zo voorkom je ook dat bestanden gefragmenteerd raken, wat leidt tot gegevensverlies.

Mensen vragen zich soms af hoe ze zich veilig van hun oude computer kunnen ontdoen. Als je je desktop, laptop, tablet of smartphone verkoopt of van de hand doet, is het belangrijk dat je ervoor zorgt dat je niet tegelijk ook je persoonlijke of gevoelige gegevens meegeeft. Het is niet voldoende om alleen je persoonlijke bestanden of gegevens te verwijderen: je moet je harde schijf opnieuw formatteren en vervolgens opschonen. Wanneer je harde schijf schoon is, worden persoonsgegevens niet doorgegeven. Lifewire heeft een nuttige handleiding ontwikkeld voor het wissen van harde schijven. Deze is hier te vinden.

Houd er rekening mee dat cyberhygiëne alleen doeltreffend is wanneer je het regelmatig uitvoert, net zoals bij persoonlijke hygiëne het geval is.

Using a personal cybersecurity checklist can help ensure you’re covering all of the most important cyber hygiene habits. Image shows a laptop with a checklist on the screen.

Gebruik deze checklist voor cyberhygiëne om te zorgen dat je beschermd blijft

Met behulp van deze checklist voor persoonlijke cyberbeveiliging die je proactief kunt gebruiken, kun je ervoor zorgen dat je je aan de best practices houdt en goede cyberhygiëne toepast:

Wachtwoorden veilig en geheim houden

  • Ik gebruik niet hetzelfde wachtwoord voor meerdere accounts
  • Ik wijzig mijn wachtwoorden regelmatig
  • Mijn wachtwoorden bestaan uit minimaal 12 tekens (liefst meer)
  • Mijn wachtwoorden bestaan uit hoofd- en kleine letters, symbolen en cijfers
  • Bij mijn wachtwoorden gebruik ik geen voor de hand liggende dingen, zoals opeenvolgende cijfers ("1234") of persoonlijke informatie die iemand die mij kent zou kunnen raden, zoals mijn geboortedatum of de naam van een huisdier
  • Ik wijzig de standaardwachtwoorden van mijn IoT-apparaten (Internet of Things)
  • Ik schrijf mijn wachtwoorden niet op briefjes en deel ze niet met anderen
  • Ik maak gebruik van een programma voor wachtwoordbeheer om mijn wachtwoorden te genereren, op te slaan en te beheren in één beveiligde online account

Meervoudige verificatie gebruiken

  • Ik heb al mijn essentiële accounts, zoals e-mail, social media of apps voor online bankieren beveiligd met meervoudige verificatie (multi-factor authentication, MFA) via een app zoals Google Authenticator of Authy
  • Ik sla de wachtwoorden voor meervoudige verificatie op in mijn programma voor wachtwoordbeheer

Regelmatig back-ups maken van gegevens

  • Ik bewaar bestanden veilig en bescherm ze tegen gegevensverlies door offline back-ups te maken van essentiële bestanden, op een externe harde schijf of in de cloud

Privacy

  • Ik plaats geen privégegevens op social media, zoals mijn huisadres, privéfoto's, telefoonnummer of creditcardnummers
  • Ik heb mijn privacyinstellingen voor social media bekeken en gezorgd dat deze zijn ingesteld op een niveau waarbij ik me goed voel
  • Ik vermijd prijsvragen, spelletjes of enquêtes op social media waarbij om gevoelige persoonsgegevens wordt gevraagd
  • Ik ben voorzichtig met de rechten die ik verleen voor alle apps die ik gebruik
  • Mijn computer en telefoon zijn beveiligd met een wachtwoord of pincode
  • Ik zorg ervoor dat ik geen privégegevens openbaar maak wanneer ik gebruikmaak van openbare wifi
  • Ik begrijp dat ik met een Virtual Private Network (VPN) mijn privacy optimaal bescherm, met name wanneer ik gebruikmaak van openbare wifi
  • Ik zorg ervoor dat al mijn online transacties via een beveiligde website verlopen, waarvan de URL begint met https:// in plaats van http:// en dat er links in de adresbalk een hangslotpictogram staat
  • Ik deel informatie over online privacy met familie en vrienden, zodat ze ook veilig kunnen blijven

Apps, software en firmware up-to-date houden

  • Ik werk apps, webbrowsers, besturingssystemen en firmware regelmatig bij om ervoor te zorgen dat ik de nieuwste versies gebruik, waarin mogelijke beveiligingsproblemen zijn opgelost of verholpen
  • Waar mogelijk heb ik functies ingesteld die ervoor zorgen dat software automatisch wordt bijgewerkt
  • Ik verwijder apps die ik niet meer gebruik
  • Ik download apps alleen van betrouwbare of officiële bronnen

Beveiliging van routers

  • Ik heb de standaardnaam van mijn wifi thuis gewijzigd
  • Ik heb de gebruikersnaam en het wachtwoord van mijn router gewijzigd
  • Ik zorg dat mijn firmware up-to-date blijft
  • Ik heb externe toegang, Universal Plug and Play en Wi-Fi Protected Set-up uitgeschakeld
  • Ik heb een apart netwerk voor gasten ingesteld
  • Ik heb ervoor gezorgd dat mijn router WPA2- of WPA3-encryptie biedt om de privacy te waarborgen van gegevens die via mijn netwerk worden verzonden

Social engineering-aanvallen voorkomen

  • Ik klik nooit op verdachte koppelingen of koppelingen waarover ik mijn twijfels heb
  • Ik open nooit verdachte e-mailberichten
  • Ik download geen verdachte bijlagen van onverwachte e-mails of tekstberichten
  • Ik klik niet op advertenties waarin gratis geld, prijzen of kortingen worden beloofd

Netwerkfirewalls gebruiken

  • Ik gebruik een firewall om te voorkomen dat kwaadaardige software via het internet toegang krijgt tot mijn computer of netwerk
  • Ik zorg ervoor dat mijn firewall op de juiste manier is geconfigureerd

Apparaten versleutelen

  • Ik versleutel apparaten en andere media die gevoelige gegevens bevatten, zoals laptops, tablets, smartphones, verwisselbare schijven, back-ups en cloudopslag

Harde schijven wissen

  • Voordat ik een computer, tablet of smartphone weggooi of verkoop, wis ik de harde schijf om te voorkomen dat persoonlijke informatie door anderen kan worden gezien

Hoogwaardige anti-virusbescherming gebruiken

  • Ik gebruik anti-virussoftware van hoge kwaliteit die computervirussen en andere kwaadaardige software opspoort en verwijdert
  • Ik houd mijn anti-virussoftware up-to-date

Cyberhygiëne houdt in dat je beschermende gewoontes ontwikkelt om je persoonlijke en financiële informatie veilig te houden wanneer je je computer of mobiele apparaat gebruikt. Door sterke wachtwoorden te gebruiken en deze regelmatig te wijzigen, software en besturingssystemen up-to-date te houden, harde schijven te wissen en gebruik te maken van een uitgebreide anti-virusoplossing zoals Kaspersky Total Security, zul je ook de nieuwste cyberdreigingen kunnen voorblijven.

Gerelateerde artikelen:

Met goede gewoontes op het gebied van cyberhygiëne kun je online veilig blijven

Cyberhygiëne draait om het ontwikkelen van goede gewoonten om je te beschermen tegen online dreigingen. Lees alles over de best practices voor persoonlijke cyberbeveiliging en internethygiëne.
Kaspersky Logo