De definitie van adware
Adware, de afkorting voor "advertisement-supported software", oftewel "reclame-ondersteunende software", genereert inkomsten voor ontwikkelaars door automatisch advertenties te genereren op je scherm. Dit gebeurt meestal in een webbrowser. Adware wordt meestal speciaal gemaakt voor computers, maar kan ook voorkomen op mobiele apparaten. Sommige vormen van adware zijn erg manipulatief en maken de weg vrij voor kwaadaardige programma's.
Wat is adware?
Adware is software die ongewilde en soms irritante pop-up-advertenties toont op je computer of mobiele apparaat. Adware komt meestal terecht op het apparaat van een gebruiker op een van de volgende twee manieren:
- Door een gratis computerprogramma of app te installeren zonder dat je je realiseert dat deze extra software met adware bevat. De maker van de app verdient hierdoor geld, maar dit betekent ook dat je misschien adware op je systeem installeert zonder dat je daar eigenlijk toestemming voor hebt gegeven.
- Een andere manier waarop adware terecht kan komen op je apparaat is doordat er een kwetsbaarheid in je software of besturingssysteem zit die hackers gebruiken om malware, inclusief sommige vormen van adware, te installeren op je systeem.
Hoe kom je aan adware?
Adware zit normaal gesproken verwerkt in software of programma's die je downloadt van het internet, zoals in freeware of shareware, en installeert zichzelf stiekem op je apparaat zonder dat je het weet.
Het is misschien irritant dat de gratis software advertenties bevat, maar het is niet illegaal. Als een programma van een derde echter kwaadaardige software met advertenties op je apparaat installeert zonder jouw toestemming, is dat wel illegaal.
Hoe werkt adware?
Adware gaat te werk door zichzelf stiekem te installeren op je apparaat in de hoop dat je per ongeluk op een getoonde advertentie klikt.
Het doel is nu eenmaal om geld te verdienen met adware.
De makers en leveranciers van adware verdienen op de volgende manieren geld via derden:
- Via pay-per-click (PPC). Dit betekent dat ze geld krijgen elke keer als je een advertentie opent.
- Via pay-per-view (PPV). Dit betekent dat ze geld krijgen elke keer als je een advertentie te zien krijgt.
- Via pay-per-install (PPI). Dit betekent dat ze geld krijgen elke keer als een softwarebundel wordt geïnstalleerd op een apparaat.
Adware kan ook je zoekgeschiedenis bijhouden om advertenties te tonen die relevanter voor jou zijn. Zodra de ontwikkelaars je locatie en zoekgeschiedenis hebben, kunnen ze extra geld verdienen door deze informatie te verkopen aan derden.
Adware hoeft niet per se gevaarlijk te zijn en is soms gewoon irritant. Aan de andere kant kan het een schadelijke malware-bedreiging zijn voor je cyberbeveiliging.
Soorten adware
Het is belangrijk om het verschil te weten tussen gevaarlijke en ongevaarlijke vormen van adware. Een aantal voorbeelden van adware zijn:
Legitimate adware die jou advertenties en software-aanbiedingen laat accepteren, waardoor de ontwikkelingskosten wegvallen en ze hun software gratis aan kunnen bieden. Gebruikers downloaden dit type adware vrijwillig om een gratis product te krijgen. Je kunt er ook voor kiezen om de adware toe te staan zodat je marketing-informatie kunt verzamelen. Soms kunnen de bijgaande persoonlijke advertenties of gesponsorde software van derden nuttig zijn.
Legitimate adware wordt door allerlei soorten (betrouwbare) ontwikkelaars gemaakt. Zo kunnen ze op legale wijze hun klanten een gratis product geven.
Niet alle app-downloads zijn echter vrijwillig. Hier worden de wettelijke grenzen onduidelijk.
Onder Potentially unwanted applications (PUA's) vallen alle programma's die je niet vrijwillig op je apparaat wilde installeren. Ze worden ook wel eens "potentially unwanted programs (PUP's)" genoemd.
PUA-adware kan een grijs gebied vormen, omdat het afhangt van de doelen van de software en van diegenen die deze verspreiden hoe kwaadaardig of illegaal de adware is.
- Legal deceptive adware PUA's kunnen het opzettelijk lastig maken om het installeren van ongevaarlijke software van derden te weigeren. Hoewel de methode frustrerend kan zijn, wordt deze soms gebruikt door legitieme adware. De methode is legaal als de maker niet stiekem advertenties of software met malware heeft toegevoegd. Helaas komt het voor dat sommige adware ongemerkt verborgen malware overbrengt op apparaten.
- Legal abusive adware PUA'szijn ontworpen om je te bombarderen met advertenties. Buitensporige advertenties kunnen bijvoorbeeld in de adware zelf zitten of in verpakte software via de werkbalk van webbrowsers. Dit is ook legaal mits er geen malware in zit. Advertenties voor pornografie of fitnesspillen komen vaak voor in dit soort adware.
- Legal abusive adware PUA's profiteren van kwaadaardige derde partijen die schadelijke software op apparaten willen verspreiden zoals spyware, virussen of andere malware. Deze malware kan opzettelijk worden verborgen in de adware zelf, op de websites die worden geadverteerd of in bijgeleverde software. De makers en leveranciers verspreiden deze bedreiging met opzet en kunnen agressieve methoden gebruiken om hun doel te bereiken.
Wanneer mensen het hebben over "adware", bedoelen ze meestal de programma's die advertenties misbruiken en de weg vrijmaken voor malware.
Of het nu legaal is of niet, adware kan frustrerend zijn en makkelijk voor lange tijd onopgemerkt blijven. Het helpt als je weet waar je op moet letten, zodat je invasieve en hardnekkige software kunt vermijden.
Hoe weet je of je apparaat geïnfecteerd is met adware?
De volgende tekenen kunnen erop wijzen dat je apparaat is geïnfecteerd met ongewilde adware:
Tekenen van een infectie door adware op een computer
- Een plotselinge verandering in de homepage van je webbrowser
- Webpagina's die je bezoekt, worden niet goed getoond
- Je wordt overspoeld met pop-up-advertenties, zelfs als je niet op het internet surft
- Je apparaat is langzaam
- Je apparaat crasht
- Het internet werkt langzamer
- Je zoekopdrachten worden doorgestuurd
- Er is opeens een nieuwe werkbalk of browser-add-on verschenen
Tekenen van een infectie door adware op een telefoon
Op je telefoon zie je soortgelijke tekenen:
- Je telefoon is langzaam
- Het duurt langer voordat apps laden
- Je batterij gaat sneller leeg
- Er staan apps op je telefoon die je niet hebt gedownload
- Er is op onverklaarbare wijze data gebruikt of de telefoonrekening is onverwacht hoog
- Je krijgt erg veel pop-up-advertenties
Sommige adware is agressief en integreert zichzelf in het systeem van je apparaat met behulp van rootkits, waardoor het lastig is om de adware te verwijderen. Als je apparaat geïnfecteerd is, moet je stappen ondernemen om je systeem vrij te maken van de schadelijke applicaties.
Adware op telefoons
Adware kan voorkomen op mobiele telefoons en smartphones via populaire gaming- en entertainmentapps. Deze apps kunnen op het eerste gezicht onschuldig lijken, maar zich kwaadaardig gedragen zodra ze zijn geïnstalleerd.
Zoals eerder gezegd is er een spectrum dat loopt van relatief onschuldig tot een stuk gevaarlijker. Aan de onschuldige kant van het spectrum kun je een app hebben gedownload die je spamt met advertenties als deze is geïnstalleerd. Dit kan vervelend zijn omdat de advertenties soms niet van de app zelf afkomstig lijken te zijn, waardoor het moeilijker is om de oorzaak te vinden.
Advertentiefraude en ad-clickersoftware zijn veel gevaarlijker. Hierbij downloaden apps stiekem uitvoerbare bestanden en voeren ze kwaadaardige activiteiten uit op de achtergrond. Door de apps klikken gebruikers op advertenties zonder dat ze dit weten, of ze worden geabonneerd op premiumdiensten waar ze vervolgens voor moeten betalen.
Hoe verwijder je adware?
Door adware te verwijderen, verhelp je de problemen die adware kan veroorzaken, zoals vervelende pop-ups en verborgen spyware.
De kans bestaat dat je niet alle onderdelen vindt als je adware handmatig probeert te verwijderen. Cyberbeveiligingssoftware biedt een betrouwbaardere oplossing omdat deze je helpt om alles op te schonen dat je zelf niet kon vinden.
Samengevat moet je de volgende problemen detecteren en oplossen:
- Adware: Legitieme software met advertenties is misschien handig om te houden, zolang deze werkt met jouw toestemming. Adware of software van derden wordt PUA als deze is geïnstalleerd zonder dat je het wist of als deze dingen doet die je niet wil.
- Adware PUA: Adware en gesponsorde software van derden kunnen in het minst erge geval vervelend zijn en in het ergste geval een open deur vormen voor echte malware. Het is toch handig om deze te verwijderen.
- Malware-infecties: Kwaadaardige programma's kunnen al in je systeem zijn geïnfiltreerd. Je moet deze programma's verwijderen om de dringende bedreigingen voor je privacy te stoppen.
Als eerste stap moet je een product installeren dat adware tegengaat. Softwarepakketten zoals Kaspersky Internet Security bieden de mogelijkheid tot systeemscans en verwijdering van adware en andere bedreigingen.
Controleren of de adware-detectie-instellingen van je beveiligingssoftware actief zijn, is de volgende stap. Het kan zijn dat je beveiligingssoftware niet automatisch adware detecteert en verwijdert.
Vaak hebben legitieme adware-programma's geen procedures om adware-onderdelen te verwijderen. Sommige programma's gebruiken technologieën die lijken op die van virussen om zo je computer binnen te komen en onopgemerkt te kunnen werken. Dit is niet per se kwaadaardig, aangezien je de advertenties hebt geaccepteerd om gratis software te kunnen krijgen.
In veel freeware- en sharewareprogramma's worden geen advertenties meer weergegeven zodra je het programma hebt geregistreerd of gekocht. Sommige programma's gebruiken echter ingebouwde adware-tools van derden. Deze tools kunnen geïnstalleerd blijven op je computer nadat je het programma hebt geregistreerd of gekocht. Sommige programma's werken niet goed meer als je het adware-onderdeel verwijdert. Dit is legitiem en zou niet verstoord moeten worden als je de voorwaarden van het product hebt geaccepteerd. Gebruik het product niet meer of verwijder het helemaal als je je niet veilig voelt.
Omdat adware om legitieme redenen aanwezig kan zijn op je computer, kan een anti-virusoplossing soms niet bepalen of een specifiek adware-programma een bedreiging vormt.
Met de producten van Kaspersky kun je adware detecteren en erop reageren:
Optie #1: Adware verwijderen. De anti-virussoftware van Kaspersky kan je helpen om van de adware af te komen. Er
zijn diverse redenen om te vermoeden dat een adware-programma dat is gedetecteerd door de anti-virusengine van Kaspersky, een bedreiging vormt:
- Je hebt geen toestemming gegeven om het programma te installeren
- Je weet niet waar het programma vandaan komt
- Je hebt op de website van Kaspersky een beschrijving gelezen over het programma en nu twijfel je over de veiligheid ervan
Optie #2: Ervoor kiezen om geen adware te detecteren. In producten van Kaspersky kun je ervoor kiezen om deze programma's niet te detecteren en kun je specifieke programma's toevoegen aan een lijst met uitzonderingen. De anti-virusengine markeert deze adware dan niet als kwaadaardig. Je kunt dit doen als:
- Als je zeker weet dat het een programma is waar je toestemming voor hebt gegeven.
- Je weet waar het programma vandaan komt.
- Nadat je de beschrijving van het programma had doorgelezen, besloot je dat het je apparaten of gegevens geen schade toebrengt.
Adware verwijderen van een Android-apparaat
Als je je afvraagt hoe je afkomt van adware op je telefoon, zijn hier een aantal tips speciaal voor Android:
- Stap 1: Start je telefoon op in de veilige modus
- Stap 2: Verwijder kwaadaardige apps voor toestelbeheer op je apparaat
- Stap 3: Verwijder de kwaadaardige apps van je Android-telefoon
- Stap 4: Gebruik anti-virussoftware voor Android om virussen, adware en andere malware te verwijderen
- Stap 5: Verwijder pop-up-advertenties en omleidingen uit je browser
Het komt minder vaak voor dat een iPhone malware of virussen bevat (tenzij deze gejailbreakt is), omdat Apple een sandbox gebruikt en omdat iOS-apps niet met elkaar communiceren. Je kunt pop-up-advertenties echter gewoon uitschakelen op je iPhone of iPad.
Adware verwijderen van een iPhone
- Stap 1: Open Chrome op je iPhone of iPad
- Stap 2: Klik op de drie puntjes en dan op het instellingenicoon
- Stap 3: Klik op Instellingen voor content > Blokkeer pop-ups
- Stap 4: Schakel "Blokkeer pop-ups" uit
Ongewilde adware en andere PUA opruimen is een goed begin om je cyberbeveiliging te verbeteren. Om de kans op risico's te verminderen is het belangrijk om te weten hoe je infecties door adware in de toekomst kunt voorkomen.
Hoe bescherm je jezelf tegen adware?
Adware voorkomen is de beste manier om met deze problemen om te gaan, vooral gezien er doorlopend nieuwe vormen van adware komen.
Je computer goed onderhouden en geen risico's nemen is bevorderlijk voor je algemene beveiliging. Algemeen gesproken ben je beter beschermd tegen alle cyberbedreigingen, waaronder adware, als je:
Houd alle software up-to-date. De meest recente updates voor je apps, systeemdrivers, besturingssysteem en overige software bevatten beveiligingsoplossingen. Ontwikkelaars ontdekken voortdurend kwetsbaarheden en patchen de software om je te beschermen tegen bedreigingen.
Voorzichtig, maar niet te nieuwsgierig bent. In de digitale wereld moet je alles dat onbekend of ongewoon is, behandelen als een mogelijk risico. Hackers kunnen misbruik maken van allerlei dingen, zoals van USB-laadstations, of ze kunnen zich voordoen als je vrienden op sociale media om je apparaat te infecteren met adware en malware. Vraag jezelf altijd af wat het ergste is dat kan gebeuren als je te maken hebt met iets dat mogelijk kwaadaardig is en wees voorzichtig.
Let op de kleine lettertjes. Of het nu gaat om het installeren van een legitiem programma of een link in een e-mail, let goed op wat je opent of accepteert. Criminelen proberen betrouwbare URL's, e-mailadressen en sociale-mediaprofielen na te maken om je te verwarren. Als je deze beter bekijkt, vind je hoogstwaarschijnlijk vreemde details die een indicatie zijn voor scams.
Je activiteiten legaal houdt. Naast de duidelijke risico's leidt het illegaal gebruiken van media en software tot grotere risico's. Louche criminelen kunnen misbruik maken van je verlangen naar gratis producten. Deze diensten moedigen het installeren van adware aan of bevatten geïnfecteerde downloads, of ze dit nu weten of niet.
Als je gratis computersoftware of mobiele apps downloadt, of surft op het internet:
Lees altijd alle voorwaarden en overeenkomsten voordat je op "Volgende" klikt tijdens de software-installatie. Veel gesponsorde software van derden maakt gebruik van "opt-out" waarbij je een vakje moet uitvinken om te voorkomen dat je bijgaande PUA installeert.
Download alleen programma's van betrouwbare bronnen. Probeer alleen programma's te downloaden van merken die je kent. Controleer of deze merken ook een betrouwbare geschiedenis hebben. Officiële app stores zoals Google Play zijn nooit helemaal vrij van kwaadaardige apps, maar ze zijn in het algemeen wel veiliger.
Lees reviews. Van veel dingen zoals browserextensies en computerprogramma's zouden reviews online moeten staan. Zoek feedback op van andere gebruikers en let op de negatieve aspecten.
Kijk voordat je klikt. Bij sommige advertenties wordt gebruikgemaakt van social engineering om mensen onbedoeld te laten klikken. Neppe sluitknoppen, voorzichtig geplaatste bevestigknoppen en spontane pop-ups zorgen ervoor dat je op een geïnfecteerde link klikt. Zorg dat je er niet voor valt.
Let goed op bankafschriften. Als je onverwachte abonnementskosten ziet, kan dat een teken zijn dat je slachtoffer bent geworden van mobiele adware.
Als je over anti-virussoftware beschikt, zoals Kaspersky Premium, beschik je al over een van de beste oplossingen om jezelf te beschermen tegen adware.
Beveiligingssoftware beschermt actief tegen kwaadaardige of PUA-app- downloads, scant bijlages en links, en blokkeert pop-ups. Je eigen gedrag in de digitale wereld is je eerste vorm van bescherming. Desondanks zijn programma's voor cyberbeveiliging essentieel om jezelf te beschermen tegen bedreigingen door adware.
Gerelateerde artikelen:
- Wat is een 'ransomware gedetecteerd'-pop-up?
- Wat is riskware?
- SMS-aanvallen en mobiele malwarebedreigingen
- Hoe je het hacken van telefoons kunt stoppen
Gerelateerde producten:
